Aziz Sancar

Türk doktor, biyokimyager, akademisyen, moleküler biyolog ve bilim insanı Aziz Sancar, Mardin'in Savur ilçesinde, çiftçilik ile uğraşan orta gelirli olan 8 çocuklu bir ailenin çocuğu olarak 1946'da dünyaya geldi. İlk ve ortaöğrenimini Mardin'de tamamladı. Lise yıllarında futbola ilgi duymuş olsa da bu düşüncesinden vazgeçer ve okumaya karar verir. Bunun için İstanbul'a gider ve yükseköğrenimine orada devam eder.

Aziz Sancar, 1963'te İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi'ne girip burada çok büyük başarı elde ederek 1969'da birincilik ile buradan mezun olur. Mezun olduktan sonra iki yıl boyunca Mardin'in Savur ilçesinde sağlık ocağında doktorluk yapar.

Sancar, daha sonra burslu olarak (TÜBİTAK bursu) Dallas Teksas Üniversitesi'ne gider. Burada üniversitenin mevcut moleküler biyoloji programına dâhil olur. Genetik mühendisliği alanındaki önemli buluşu Sancar'ın üniversitede hem yüksek lisans hem de doktora yapmasına vesile olur.

Aziz Sancar, 1977-1982 yılları arasında Yale Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde çok önemli çalışmalarda bulunur. Yaptığı çalışmalar neticesinde DNA onarımı dalında doçentlik tezini tamamlar. DNA onarımı ve hücre dizilimi üzerinde çok başarılı çalışmalar yapar.

Aziz Sancar, bu çalışmalardan sonra ABD'de bulunan North Carolina Üniversitesi Biyokimya ve Biyofizik Bölümü'nde görev yapar. Burada da çok önemli çalışmalarda bulunur. Burada 300 civarında bilimsel araştırmaya imza atar. Bilimsel araştırmalar ışığında 33 kitap da yayımlar. Kanser üzerinde oldukça başarılı araştırmalar yapar.

Aziz Sancar'ın asıl tanınmasını sağlayan ve ona çok büyük ün kazandıran 2015'te kazandığı Nobel Kimya Ödülü'dür. Hücrelerin hasar gören DNA'ları nasıl onardığını ve genetik bilgisini koruduğunu haritalandıran önemli bilimsel araştırmaları sayesinde bu önemli ödüle layık görülür.

Son 20 yıldır DNA onarımının pek çok parçasının tanımlanmasında kullanılan biyokimyasal yaklaşımlara yaptığı öncülük ile ön plana çıktı. 1997'den bu yana bilimsel çalışmalarını Amerika Birleşik Devletleri'ndeki North Carolina Üniversitesi'nde biyokimya ve biyofizik bölümünde sürdürmektedir.

Profesör Doktor Aziz Sancar, Mehmet Özdoğan ile çok önemli bir kariyer sayılan ve bilim dünyasının en prestijli üyelikleri arasında da yer alan ABD Ulusal Bilimler Akademisi'ne seçilir. Buraya seçilen ilk Türk ünvanını alır. 2006 yılında Türkiye Bilimler Akademisi'ne de asli üye olarak seçilir.

Ülkemize kazandırdığı bu önemli ünvan neticesinde Aziz Sancar'ın ismi İstanbul'da 2018 yılında proje okulu olarak faaliyete geçen Aziz Sancar Anadolu Lisesi'ne verilir.

Hem ABD hem de Türk vatandaşı olan Aziz Sancar, Gwen Boles Sancar ile evlidir.

Aziz Sancar'ın Kazandığı Ödüller ve Önemli Başarıları

ABD Ulusal Bilim Vakfı Genç Araştırmacı Ödülü,1984

Amerikan Foto Biyoloji Derneği Ödülü, 1990

ABD Ulusal Sağlık Enstitüsü Ödülü, 1995

TÜBİTAK Bilim Ödülü, 1997

ABD Fen ve Sosyal Bilimler Akademisi, 2004

Vehbi Koç Ödülü, 2007

Nobel Kimya Ödülü, 2015

 

Aziz Sancar İle İlgili Önemli Bilgiler

• 2008'de kendi birikimi ile Kuzey Carolina'nın Chapel Hill kasabasında bir Türk Evi'ni kurdu.
• 2015'te kazandığı Nobel Ödülü ile madalya ve sertifikasını Anıtkabir'e teslim etmiştir.
• Mardin'in Savur ilçesinde okuma yazma bilmeyen bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelir.
• Sancar, en yoğun dönemde 1976'da Türkiye'ye gelip askerlik görevini yerine getirir.
• Galatasaray taraftarıdır.