Edebiyat Okulu: 9. Sınıflar Türk Dili ve Edebiyatı Dersi Birinci Dönem İkinci Yazılı Soruları Çoktan Seçmeli Türkiye Geneli Kazanımlara Uygun Yeni Sistem Cevap Anahtarlı

Adı-soyadı: Sınıf: No:

9. Sınıflar Türkçe Dersi Türkiye Geneli I. Dönem II. Yazılı Çoktan Seçmeli Ortak Sınav Soruları ve Cevap Anahtarı (Yeni Sisteme Göre)

1. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi terim anlamlı değildir? (Kazanım: Edebiyat kelimesinin kökeni, terim anlamı ve farklı sanatçıların edebiyat tanımları üzerinde durulur.)

A) Eşine oyunun sadece ilk perdesini izlemesini tavsiye etti.

B) Yeni tarlayı bu yıl da nadasa bırakacaklar.

C) Oyundaki jest ve mimik başarısı onu diğerlerinden üstün kılıyordu.

D) O olayları farklı bir açıdan değerlendirmişti.

E) Mahkemede hâkim davayı sanık lehine bozdu.

2. Aşağıdakilerden hangisi edebiyatın ilişki içinde olduğu görsel sanatlardan biri değildir? (Kazanım: Edebiyat, bilim ve güzel sanatlar arasındaki etkileşim üzerinde durulur.)

A) Müzik

B) Mimari

C) Resim

D) Heykel

E) Hat

3. Bir Erzurumlu, Adanalı, Gazianteplinin aynı kelimeyi farklı şekilde telaffuz etmeleri hangi kavramla ifade edilir? (Kazanım: Standart dil, ağız, şive, lehçe ile argo, jargon kavramları üzerinde durulur.)

A) Jargon
B) Ağız
C) Argo
D) Lehçe
E) Şive

4. Birden fazla kelimenin oluşturduğu öbeği anlamlandırmaya söz yorumu denir. Buna göre aşağıdaki seçeneklerin hangisinde altı çizili sözün anlamı yanlış verilmiştir? (Kazanım: A.2.1. Metinde geçen kelime ve kelime gruplarının anlamlarını tespit eder.)

A) Eserlerinde sözcükleri kılı kırk yararak seçer. (titizlikle)

B) Arkadaşım her zamanki gibi başına buyruk davrandı. (kimseye danışmadan)

C) Onların işe bir gün olsun bile güle oynaya geldiklerini hatırlamıyorum. (neşeli, şen, şakrak)

D) Bugünlerde sanki ağzını kiraya vermiş Mustafa. (gereksiz konuşmak)

E) Üstünkörü bir çalışma yapıp hemen buradan ayrıldı. (detaya girmeden)

5. Aşağıdakilerden hangisi Batı Etkisinde Gelişen Türk Edebiyatı dönemleri içerisinde yer almaz? (Kazanım: A.2.2. Metnin türünün ortaya çıkışı ve tarihsel dönem ile ilişkisini belirler.)

A) Tanzimat Dönemi Türk Edebiyatı

B) Servetifünun Dönemi Türk Edebiyatı

C) Halk Edebiyatı Dönemi Türk Edebiyatı

D) Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı

E) Millî Edebiyat Dönemi Türk Edebiyatı

6. Başka sanat bilmeyiz karşımızda dururken
Yazılmamış bir destan gibi Anadolu’muz
Arkadaş, biz bu yolda türküler tuttururken
Sana uğurlar olsun... ayrılıyor yolumuz

Yukarıdaki şiirin teması aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? (Kazanım: A.2.3. Metnin tema ve konusunu belirler.)

A) Ölüm

B) Özlem

C) İnsan sevgisi

D) Yaşama Sevinci

E) Memleket sevgisi

7. Bazıları sürekli şu soruyu sorup durmaktadır: "Kitap okuyunca ne değişecek?" Hatta geçen gün aynı soruyu oğlumdan da duydum. Ben de kendimi tutamadım ve bir anda dilimin ucuna gelen şu cümleyi sarf ettim: "Kitap okuyunca ne değişecek diye düşünüyorsan elindeki kitaba iyi bak. O da bir zamanlar odundu." dedim. Bir an düşündü sonra anlamlı anlamlı güldü. Başını kaldırıp: Haklısın baba, dedi. Hemen akabinde tatlı bir tebessümle "Ben, artık odun olmayacağım." dedi.

Bu parçada aşağıdakilerden hangisinden söz edilmektedir? (Kazanım: A.2.5. Metnin olay örgüsünü belirler.)

A) Kitap, en iyi arkadaştır.

B) Kitap okumak, insanı her açıdan daha donanımlı ve kendisinden faydalanılan biri haline getirir.

C) Kitap okumayan kişiler hayatı bir adım geride takip etmek zorunda kalırlar.

D) Kitap okumak istemeyenlerin her zaman bir bahanesi vardır.

E) Her kitabın mutlaka vermek istediği bir mesajı vardır.

8. O, yemek masasının muşambası üzerinde sakin ve parlaktı. Güneş, sarı pirinç maddenin üzerinde donakalmıştı. Onu kulplarından tutarak, gözlerinin göremeyeceği bir yere koydu. Kendisi bir sandalyeye çöktü. Bol bol, sessiz bir yağmur gibi ağladı. Ve o evde o, bir daha kaynamadı.

Bu parçada aşağıdaki yapı ögelerinden hangisi belirgin değildir? (Kazanım: A.2.7. Metindeki zaman ve mekânın özelliklerini belirler.)

A) Zaman

B) Mekân

C) Olay

D) Kişi

E) Anlatıcı

9. Mahallenin yanı başında beyaz sakallı, oldukça ihtiyar bir adama rastladım. Kendisine yaklaşıp saygılı bir ifadeyle durumunu sordum. Beni ilkin duymadı. Bir daha ona aynı şeyleri iletmek için ses tonumu yükselttim. Beni duyduğunu hareketleriyle gösterdi. Bana garip garip baktı.

Yukarıdaki paragrafın anlatımıyla ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? (Kazanım: A.2.8. Metinde anlatıcı ve bakış açısının işlevini belirler.)

A) Paragrafta kahraman bakış açılı birinci kişi ağızdan (ben) anlatım esastır.
B) Anlatıcı, paragrafta aynı zamanda kahramanlardan birisidir.
C) Kahraman anlatıcı, birinci tekil şahıs ağzı ile konuşmuştur.
D) Anlatıcı olayın merkezinde yer almaktadır.
E) Anlatıcı, olayları sadece görendir.

10. Küçük yüzü pek sevimliydi. Pırıldayan, genç, hemen hemen çocuk gözleri ve pembe burnunun ucu görünüyordu. Vücudu, ipek gibi, tertemiz, sıcacık, güzel kokulu, dokunulması ve öpülmesi zevkli bir küme, Ankara yapağısı içinde kayboluyordu. Kulaklarının arasında canlı gözler üzerine bir kurdele gibi dümdüz yerleştirilmiş, siyah bir takke omuzlara atılıvermiş kısa, siyah bir pelerin ve en son, bir yelpaze gibi kımıldanıp duran sorguca benzer siyah bir kuyruk. İşte yeni kedimiz."

Bu parçanın anlatımında aşağıdaki anlatım biçimlerinden hangisi ağır basmaktadır? (Kazanım: A.2.9. Metindeki anlatım biçimleri ve tekniklerinin işlevlerini belirler.)

A) Öyküleyici Anlatım (Öyküleme)

B) Betimleyici Anlatım (Betimleme)

C) Açıklayıcı Anlatım

D) Tartışmacı Anlatım

E) Düşsel (Fantastik) Anlatım

11. Aşağıdaki cümlelerden hangisi "üslup"la ilgili bir ifade içermemektedir? (Kazanım: A.2.10. Metnin üslup özelliklerini belirler.)

A) Eserlerinde açık, sade, basit bir anlatımı tercih etmiştir.

B) Yazar, öykülerinde içeriğe yoğunlaşırken öykülerin anlatımındaki akıcılık kaybolmuştur.

C) Dağ köyünde yaşayan yalnız bir kadının maceralarını anlatır bu eser.

D) Yazar; betimlemelerde abartıya kaçmış; soyut kavramları somutlaştırarak kavratmayı amaçlamıştır.

E) Sözcük ve söz öbeklerini cümlelere ustalıkla yerleştirmesi esere ayrı bir hava katmıştır.

12. Şehitler tepesi boş değil,
    Toprağını kahramanlar bekliyor!
    Ve bir bayrak dalgalanmak için;
    Rüzgâr bekliyor!
      Destanı öksüz, sükûtu derin meçhul askerin;
      Türbesi yakışmış bu kutlu tepeye
    Yattığı toprak belli,
     Tuttuğu bayrak belli,
     Kim demiş meçhul asker diye?..

Bu dizeler ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisine ulaşılamaz? (Kazanım: A.2.11. Metinde millî, manevi ve evrensel değerler ile sosyal, siyasi, tarihî ve mitolojik ögeleri belirler.)

A) Milli değerlere ait motifler yer almaktadır.

B) Yalnızlık kavramı şiirin ana duygusudur.

C) Tarihi öğelere yer verilmiştir.

D Manevi unsurlara değinilmiştir.

E) Şehitlik kavramına vurgu yapılmıştır.

13. Ah bu türküler, köy türküleri
Ana sütü gibi candan
Ana sütü gibi temiz.

Yukarıdaki dizelerde öne çıkan edebi sanat aşağıdakilerden hangisidir? (Kazanım: A.1.5 Şiirdeki mazmun, imge ve edebî sanatları belirleyerek bunların anlama katkısını değerlendirir.)

A) Teşbih (Benzetme)

B) İstiare (Eğretileme)

C) Kinaye

D) Tezat

E) Tevriye

14. O, sanatında olduğu gibi kendi toprağında yetişen bitkilere başka mecralardan su taşımaya da karşıydı.

Aşağıdakilerden hangisi yukarıdaki cümlede anlatılmak istenene anlamca en yakındır? (Kazanım: A.2.13. Metni yorumlar.)

A) Sanatında en çok kalıcı olmayı hedeflemektedir.

B) Başkasını taklit etmeye karşı olduğu için eserlerini titizlikle oluşturur.

C) O, sanatında başka kişileri taklit etmekten uzak durur.

D) Başka mecralardan su taşımaya karşı çıktığı için oldukça okunan bir sanatçıdır.

E) Milli değerleri işlemeyi her şeyin üzerinde görür.

15. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kullanılan deyimin açıklaması yoktur? (Kazanım: A.1.1. Metinde geçen kelime ve kelime gruplarının anlamlarını tespit eder.)

A) Dikte ederek, zorla bir şeyi birilerine kabul ettirmeye çalışmak çağdaş yönetim anlayışı ile bağdaşmaz.

B) Duydukları karşısında dili tutuldu, konuşamaz bir hal aldı.

C) Mustafa dokuz yorgan eskitmiş, ortalamanın çok üzerinde yaşamıştı.

D) Dumanı üstünde çok yeni olan elbisesini ilk kez onun düğününde giymişti.

E) Düzlüğe çıkmak için İstanbul'un yolunu tuttu.

16. Güzel yüzün görülmezdi

Bu aşk bende dirilmezdi

Güle kıymet verilmezdi

Âşık ve maşuk olmasa

(Âşık Veysel Şatıroğlu)

Bu dizelerde aşağıdaki ahenk unsurlarından hangisi yoktur? (Kazanım: A.1.3. Şiirde ahengi sağlayan özellikleri/unsurları belirler.)

A) Redif

B) Kafiye

C) Ölçü

D) Kelime tekrarı

E) Asonans

17. Aşağıdakilerden hangisi divan edebiyatı nazım biçimlerinden değildir? (Kazanım: A.1.4. Şiirin nazım biçimini ve nazım türünü tespit eder.)

A) Gazel

B) Kaside

C) Tuyuğ

D) Mesnevi

E) Semai

18. On yıl var ayrıyım Kınadağı'ndan

Baba ocağından yar kucağından

Bir çiçek dermeden sevgi bağından

Huduttan hududa atılmışım ben

Yukarıdaki dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur? (Kazanım: A.2.16. Metinden hareketle dil bilgisi çalışmaları yapar.)

A) Basit isim
B) Türemiş isim
C) Özel isim
D) Topluluk ismi
E) Soyut isim

19. Aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili sözcüklerden hangisinin yazımı yanlıştır? (Kazanım: A.2.16. Metinden hareketle dil bilgisi çalışmaları yapar.)

A) O kargaşada çocukların elektrik tellerine değmemeleri için uğraşıyordu.

B) Plak üzerinde spiral çukurlar boyunca titreşimler biçiminde mekanik olarak kaydedilmiş sesi geri veren bir alettir gramafon.

C) Köyün yolunu açmak için iki greyder aynı anda geldi.

D) Hukuka aykırı yapılan hiçbir işlemi onaylamıyorum.

E) Herkes cennete gitmek ister ama kimse ölmek istemez.

20. Yöneticilik hayatımda üç şeyden ödün vermedim ( ) adalet ( ) aidiyet ( ) motivasyon ( )

Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yerlere sırasıyla hangi noktalama işaretleri getirilmelidir? (Kazanım: A.2.16. Metinden hareketle dil bilgisi çalışmaları yapar.)

A) (:) (,) (,) (…)

B) (:) (,) (,) (.)

C) (:) (;) (,) (.)

D) (:) (,) (;) (.)

E) (;) (,) (,) (…)

Not: Her soru 5 (beş) puandır. Başarılar dileriz.

CEVAP ANAHTARI

1)D 2)A 3)B 4)D 5)C 6)E 7)B 8)A 9)E 10)B 11)C

12)B 13)A 14)C 15)E 16)D 17)E 18)D 19)B 20)B

Ayrıca bakınız

Türk Dili ve Edebiyatı

9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı I. Dönem I. Yazılı Soruları ve Cevap Anahtarı