Adların yerini soru
yoluyla tutan zamirlerdir. "Ne, nerede, nereye, nereden, kim, kimi,
hangisi, kaçı vb." sözcüklerle soru zamiri bulunur. Soru zamirini
bulmak için soru zamiri sözcüğünün yer aldığı cümleyi soru cümlesinden normal
cümleye çevirmek gerekir. Soru sözcüğünün yerine isim veya zamir
getirilebilirse sözcük, soru zamiridir.
Örnek 1
Kim bu cennet vatanın
uğruna olmaz ki feda?
Soru cümlesini normal cümleye çevirdiğimizde;
"Mustafa, bu cennet vatanın uğruna feda olur." şeklinde bir
cümle karşımıza çıkar. "Kim?" sözcüğü yerine bir isim getirilebildiği
için soru zamiridir.
Örnek 2
Osman sana dün bakkaldan ne aldı?
Soru cümlesini normal cümleye
çevirdiğimizde; "Osman bana dün bakkaldan çikolata aldı."
şeklinde bir cümle karşımıza çıkar. Yani soru zamiri olan "ne?"
sözcüğü yerine "çikolata" sözcüğü gelebildiği için soru anlamı bir
soru zamiri ile sağlanmıştır.
Örnek 3
Nerede yatar benim
körpe kuzularım?
Soru cümlesini normal cümleye çevirdiğimizde;
"Salonda yatar benim körpe kuzularım." şeklinde bir cümle karşımıza
çıkar. Soru anlamını veren "nerede?" sözcüğü yerine
"salonda" gelebildiği için cümledeki soru anlamı, soru zamiriyle
sağlanmıştır.
Örnek 4
Arkadaşlar yarın akşam nereye gideceğiz?
Soru cümlesini normal cümleye çevirdiğimizde;
"Arkadaşlar yarın akşam sinemaya gideceğiz." şeklinde bir cümle
karşımıza çıkar. Soru anlamını sağlayan "nereye" sorusu yerine bir isim -sinemaya-
gelebildiği için soru anlamı bir soru zamiriyle sağlanmıştır.
Örnek 5
Nereden buldun bunları?
Soru cümlesini normal cümleye çevirdiğimizde;
"Sokaktan buldum bunları Ahmet." şeklinde bir cümle karşımıza çıkar.
Soru anlamını sağlayan "nereden?" sözcüğü yerine bir isim olan
"sokaktan" sözcüğü gelebildiği için soru anlamı bir soru zamiriyle
sağlanmıştır.
Örnek 6
Kimden kaptın bu sevdayı
ey gönül?
Soru cümlesini normal cümleye çevirdiğimizde;
"Yârdan kaptım bu sevdayı ey gönül." şeklinde bir cümle karşımıza
çıkar. Soru anlamını sağlayan "kimden?" soru sözcüğü yerine bir isim
olan "yâr" sözcüğü gelebildiğinden cümlede soru anlamı soru zamiriyle
sağlanmıştır.
Örnek 7
Sana dar gelmeyecek makberi kimler kazsın?
Soru cümlesini normal cümleye çevirdiğimizde; "Bana dar gelmeyecek makberi İbrahim kazsın." şeklinde bir cümle karşımıza çıkar. Cümlede soru anlamını sağlayan "kimler" sözcüğü yerine bir isim getirilebildiğinden cümlede soru anlamı soru zamiri ile sağlanmıştır.
Uyarı: Bazı soru zamirleri aynı zamanda soru sıfatı ve
soru zarfı olarak da kullanılır. Bir isimden önce gelip onunla ilgiliyse soru
sıfatı; bir ismin yerini tutuyorsa soru zamiri, eylem ile ilgiliyse zarftır.
Örnek
Ne renk giyersin sen genellikle? (soru sıfatıdır
çünkü "beyaz renk" cevabını verebiliriz.)
Ne dönüp duruyor havada kuşlar? (soru zarfıdır
çünkü "niçin?" anlamında kullanılmıştır.)
Bizler
bugüne kadar bu dersten ne öğrendik?
(soru zamiridir çünkü bir isim ya da zamirin yerini tutmuştur.)
Not: Soru zamirleri belirtili isim tamlamalarında
"tamlayan" veya "tamlanan" olarak kullanılabilir.
Örnek
Kimin çilesi daha kutsaldır acaba? (tamlayan soru
zamiridir)
İnsanların kaçı vicdanının sesini dinler? (tamlanan
soru zamiridir)
Şunların hangisi daha dayanıklıdır? (tamlanan soru
zamiridir)
Neyin nesidir bunlar ey gönül? (tamlayan ve
tamlanan soru zamiridir)
Uyarı: Soru
zamirleri hâl eklerini alabilir.
Buraya nereden geldiniz?
Nereden gelip nereye gidiyoruz?
Burada kimi bekliyorsun?
Bu masa neden yapılmış? (tahtadan)
Not: Soru zamirleri bazı durumlarda cümleyi
soru cümlesi yapmaz.
Örnek
Kim buraya gelmişse adam gibi ağırlamışız.
Ne alırsam bu bakkaldan bozuk çıkar.
Hangisi gelse de pişman olmaz.
Ayrıca bakınız
Sözcük Türleri Konu Anlatımı
İsim (Ad) Konu Anlatımı
Zamir (Adıl) Konu Anlatımı
Soru Zamirleri
Sıfat (Ön Ad) Konu Anlatımı
Zarf (Belirteç) Konu Anlatımı
Miktar (Azlık-Çokluk) Zarfları
Edat Bağlaç Ünlem Konu Anlatımı
Sözcük Türleri Konu Testleri
İsimler Konu Testleri
Zamirler Konu Testleri
Sıfatlar Konu Testleri
Zarflar Konu Testleri
Edatlar-Bağlaçlar-Ünlemler Konu Testleri
Edatlar-Bağlaçlar-Ünlemler Test 1
Edatlar-Bağlaçlar-Ünlemler Test 2
Edatlar-Bağlaçlar-Ünlemler Test 3
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder