Edebiyat Okulu: İyelik Ekleri

Adlara ve ad soylu sözcüklere gelerek onlara aitlik anlamı katan, onların neye, kime ait olduklarını belirten eklere denir. Tamlamalarda "tamlanan" kısmını oluşturur. İsmin başına "benim, senin, onun, bizim, sizin, onların" zamirlerini getirerek de iyelik eklerini bulabiliriz. İyelik (tamlanan) ekleri ''-m, -n, -i, -miz, -niz, -leri''dir.

Örnek

Araba-m (benim arabam)

Araba-n (senin araban)

Araba-s-ı (onun arabası)

Araba-mız (bizim arabamız)

Araba-nız (sizin arabanız)

Araba-ları (onların arabaları)

İyelik Ekleri ile İlgili Cümle Örnekleri

Arabam dün akşam kaza yapmış.

Dün akşam çarşıda senin babanı gördüm.

Herkes onun canı yanacak diye düşünüyor.

Her şeyle ilgilenmek istemiyordu, derdimiz bize yeter, derdi.

Bütün bunları sizin kardeşiniz yaptı.

Onların evleri hiçbir zaman bu fiyata satılmaz.

Not: İyelik eki olan "-ı, -i, -u, -ü" ile hâl eki olan "-ı, -i, -u, -ü" ekleri çoğunlukla birbirine karıştırılır.

Örnek

Defteri dün okulda kalmış.

"-i" eki, iyelik ekidir. (Tamlama kurabildiği için iyelik ekidir. Tamlayanı düşmüş bir belirtili isim tamlamasıdır.)

Defteri bu masanın altında buldum.

"-i" eki, durum ekidir. (Tamlama kurmaz. Başına "onun" kelimesi getirilemez.)

Not: Bir sözcükte iyelik eki ve hâl eki birlikte yer alırsa önce iyelik eki sonra da hal eki gelir.

Örnek

Okuluna öğrenci alınmış. ("u" sesi iyelik eki, "a" sesi yönelme hal ekidir.)

Okulunu hemen bulmuş. (Birincisi iyelik eki, ikincisi hal ekidir.)