İlgi (Tamlayan) Eki (-ın,
-in, -un, -ün, -im)
Ad tamlamalarında tamlayan olan sözcüğe gelerek
belirtili ad tamlaması oluşturur.
Örnek
Bahçenin çiçekleri herkesi büyüledi.
Onların evleri ne güzelmiş!
Bizim okulumuz yeniden boyanmış.
Not: Tamlayan eki (-ın,
-in, -un, -ün) "ben ve biz" kişi zamirlerine geldiğinde
"-im" şeklini alır. Burada yine isim tamlaması oluşturur.
Örnek
Benim babam
Bizim babamız
Not: Tamlayan eki olan
"im" eki, iyelik eki olan "-ım, -im, -um, -üm" ekleriyle
çoğu zaman karıştırılır. Bunu "tamlayan" ve "tamlanan"
unsurlarına bakarak anlayabiliriz.
Örnek
Arkadaşın gözlüğü. (Tamlayan eki)
Gözlüğün kırılmış. (Senin
gözlüğün-Tamlanan eki)
Not: İsim, zamir ve sıfat-fiil olan sözcükleri edatlara ve
fiillere bağlar.
Örnek
Arkadaşın için bunları yaptım. (İsmi edata bağlamış.)
Senin için her şeyi göze alırım. (Zamiri
edata bağlamış.)
Tanıdıkların için bunlar hazırlanmış.
(Sıfat-fiili edata bağlamış.)
Bütün güzellikler senin olsun. (Zamiri fiile bağlamış.)
Okul birinciliği Furkan'ın oldu. (İsmi fiile bağlamış.)
5. İlgi eki-ilgi zamiri (ki): Ek
halinde bulunan bir zamirdir. Türkçede ad görevli bir sözcüğe
"-ki" ekinin getirilmesiyle oluşturulur. Eklendiği sözcüğe her
zaman bitişik yazılır. Büyük ve küçük ünlü uyumuna uymayan ilgi zamirinin
sadece "-ki" şekli vardır. Belirtili isim tamlamalarında
"tamlanan" unsurunun yerini tutar.
Örnek
Seninki (senin evin)
bizimki (bizim evimiz)
Sizinki (sizin
eviniz)
Not: "ki" eki ilgi zamiri dışında bağlaç ve yapım
eki olarak da kullanılır. Bağlaç olduğunda ayrı, yapım eki olduğunda bitişik
yazılır.
Örnek
Sınava çalışmalısın ki kazanasın.
(bağlaç)
Duydum ki unutmuşsun gözlerimin rengini. (bağlaç)
Akşamki maç bir hayli ilginçti. (sıfat yapan / yapım eki olan ki)
Evdeki hesap çarşıya uymaz. (sıfat yapan / yapım eki olan ki)
Ayrıca bakınız
Yapım Ekleri
Yapım Ekleri
İsimden İsim Yapım Ekleri
İsimden Fiil Yapım Ekleri
Fiilden İsim Yapım Ekleri
Fiilden Fiil Yapım Ekleri
Çekim Ekleri
İsim Çekim Ekleri
Hal (Durum) Ekleri
İyelik Ekleri
Çokluk Ekleri
İlgi Eki
Eşitlik Eki
"-le" Vasıta Eki
Fiil Çekim Ekleri
Geniş Zaman
Dilek Tasarlama Kipleri
Gereklilik Kipi
Yapım ve Çekim Ekleri Konu Testleri
Sözcükte Yapı Basit, Türemiş ve Birleşik Kelimeler
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder