Geçişli bir fiilin "-t,
-r, -dir" çatı ekleriyle geçişlilik derecesinin arttırılmasıdır.
Örnek
Al: aldır
Kaz: kazıt
Bul: buldur
Yukarıdaki
fiiller kök halindeyken de ek aldıktan sonra da nesne alabilmektedir. "Onu al, onu kaz, onu bul"
diyebildiğimiz gibi; "onu aldır,
onu kazıt, onu buldur" da diyebiliriz. Yani her iki şekilde de fiiller
nesne alabilmektedir. Geçişlidirler. Aynı uygulamayı aşağıdaki örnekler üzerinde
de gösterebiliriz. Konuyu daha iyi anlamanız için lütfen aşağıdaki cümlelerde
yüklem görevinde olan fiilleri de fiillerde çatı ana başlığının nesne-yüklem
ilişkisine göre inceleyiniz.
Ettirgen Çatılı Fiiller ile
İlgili Örnek Cümleler
Saçlarını usturayla kazıttı.
En güzel elbiseleri ona aldırdı.
Kaybolan silgisini kardeşine buldurdu.
Ölümünün
ikinci yılında ona mevlit okuttu.
Zorla onlara köyünde okul açtırdı.
Herkesin içinde toplantının tarihini duyurdu.
Emin olmak için soruyu ona da sordurdu.
Bütün okulu yeni gelen
hizmetlilere sildirdi.
Matematik dersinde bütün öğrencilere tahtada doğruları çizdirdi.
Mahalleye
suların kesilme zamanını bildirdi.
Ayrıca bakınız
Fiil Kiplerinde Anlam (Zaman) Kayması
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder