Yüklemi sonda bulunmayan cümlelere
denir. Devrik cümlelerde yüklem, cümlenin başında veya ortasında
bulunur. Devrik cümlelere, yüklemi vurgulamak ve sanat yapmak için
başvurulur. Özellikle şiirlerde devrik cümlelere çok fazla başvurulur. Devrik
cümleler kesinlikle yanlış cümleler değildir..
Örnek
Ağır ağır çıkacaksın bu merdivenlerden. (devrik
cümle)
Ağlarsın düştüğüm
çölleri bilsen. (devrik cümle)
Âşıkıyım beni çağıran bu sesin. (devrik cümle)
Benim mi Allahım bu çizgili yüz? (devrik
cümle)
Bilmezdim şarkıların
bu kadar dokunaklı olduğunu. (devrik cümle)
Bir güzellik doğuyor yüreğime şiirden. (devrik cümle)
Bir intikam fişeği gibi saplanıyor karanlığın
karnına. (devrik cümle)
Bir başkadır benim
memleketim! (devrik cümle)
Dökülmüş yüreğime gökyüzünden yıldızlar.
(devrik cümle)
Geçtim yine dün eski hazan bahçelerinden.
(devrik cümle)
Gurbet çeken gönüller kuşatmıştı ocağı. (devrik cümle)
Gözlerin İstanbul oluyor birden. (devrik cümle)
Karlar donmuştur otların uçlarında. (devrik cümle)
Martılar konuyor omuzlarıma. (devrik cümle)
Mavi bir ışık yandı gözlerimde. (devrik cümle)
Rüzgârın eliyle titrer yapraklar. (devrik cümle)
Uzatma dünya sürgünümü benim. (devrik cümle)
Senin kalbinden sürgün oldum ilkin.
(devrik cümle)
Devrik Cümleler ile İlgili Uyarılar
1. Devrik cümlelere daha çok şiirlerde rastlanılır.
Örnek
Dağların yıkılışını gördüm bir Venüs bardağında.
Köle gibi satıldım pazarlar pazarında.
Güneşin sarardığını gördüm Konstantin duvarında.
Senin hayallerinle yandım düşlerin civarında.
Gölgendi yansıyıp duran bengisu pınarında.
Ölüm düşüncesinin beni sardığı şu anda,
Verilmemiş hesapların korkusuyla.
Sana geldim ayaklarına kapanmaya geldim.
Af dilemeye geldim affa layık olmasam da.
Sevgili!
En sevgili!
Ey sevgili!
Uzatma dünya sürgünümü benim
(Sezai Karakoç)
2. Devrik cümleler yüklemlerine göre isim ve fiil
cümlesi olabilir.
Örnek
Hoyrattır bu
akşamüstüler daima. (devrik isim cümlesi)
Yaratılanı hoş gör, Yaradan'dan ötürü. (devrik fiil cümlesi)
3. Devrik cümlelerin yüklemleri isim, zamir, adlaşmış
sıfat, sıfat tamlaması isim tamlaması, ikileme türünden bir sözcük, söz grubu
olabilir.
Örnek
Okulumuzun
en çalışkan öğrencisidir o.
Yüklem
(Yüklem, isim tamlamasından oluşmuştur.)
Saygılı bir öğrenciydi Abdullah.
Yüklem
(Yüklem, bir sıfat tamlamasından oluşmuştur.)
Betül'dü sınıfa geç gelen kişi.
Yüklem
(Yüklem, bir isimden oluşmuştur.)
Dinlenmektir yapılması gereken.
Yüklem
(Yüklem, fiilimsiden oluşmuştur.)
Sendin o dağlarda hüküm süren kişi.
Yüklem
(Yüklem, zamirden oluşmuştur.)
Senin içindir Leyla her şey burada.
Yüklem
(Yüklem, edat grubundan oluşmuştur.)
Yırtık pırtıktı giydikleri elbiseler.
Yüklem
(Yüklem, ikilemeden oluşmuştur.)
Ayrıca bakınız
Anlamı Bakımından Cümleler
Yüklemi Bakımından Cümleler
Yüklemin Yeri Bakımından Cümleler
Yapısı Bakımından Cümleler
d. İlgi Cümlesi (Ki'li Birleşik Cümle)
Cümle Türleri Konu Testleri
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder