Edebiyat Okulu: Paragrafın Hangi Soruya Karşılık Yazıldığını Bulma Nedir? Örnekler

Paragrafın hangi soruya karşılık yazıldığını bulabilmek için önce paragrafın konusunu bulmak gerekir. "Paragrafta ne anlatılıyor?" sorusunun cevabı öğrenildikten sonra sorunun cevabı da rahatlıkla bulunabilir. Özellikle paragrafın giriş cümlesinin (ilk cümle) ilgili soru cümlesiyle dil ve düşünce açısından uyum içinde olması gerekir. Kısacası:

Bu tip sorular paragrafın konusuyla ilgili sorulardır.
İlk cümle bu tip sorularda çok önemlidir.
Paragrafın tümündeki ana düşünce ile soru cümlesi uyumlu olmalıdır.
Soru cümlesi paragrafın sadece bir yönünü değil paragrafı hem dil hem de düşünce açısından kapsamalıdır.
Yüklemin kipinden de bazen bu soruların cevabına ulaşılabilir.
Bazı paragrafların "evet, hayır" sözleri ile başlaması da önemlidir. Özellikle tartışma anlatım tekniğinin hâkim olduğu paragraflarda bu onay sözleri ipucu içerebilir.
Paragrafın tamamına yansıyan yazarın bakış açısı da önemlidir. Olumlu bakış açısıyla işlenen metinlerde sorunun da dil ve düşünce açısından bu olumluluğu yansıtması gerekir. Paragrafta genel bir olumsuzluk söz konusuysa sorunun da bu doğrultuda olması gerekir.

Paragrafın Hangi Soruya Karşılık Yazıldığını Bulma ile İlgili Test Soruları

SORU 1

Yayınevlerinin tercihi her zaman romandan yana olmuştur. Yalnız bizde değil, dünyada da böyle. Öyküler ise daha çok dergilerde varlıklarını sürdürüyor. Öykü kitabı yayımlamakta direnen genç yeteneklere olanak sağlayan yayınevleri – neyse ki – var. Şu da bir gerçek ki beş altı yıldır durağan bir ortamda kendini yineliyor öykü ama yenileyemiyor. Bu nereye kadar sürer, kestirmek güç; ardından bir yükselişin, belki de sıçramanın yaşanacağı kesin. (YGS)

Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık olarak söylenmiş olabilir?

A) Öykücülerin soyut konulara ağırlık verişini neye bağlıyorsunuz?
B) Yayınevleri öykü seçiminde hangi ölçütlere bağlı kalıyor?
C) Genç yazarları öykü yazmaya yönlendirmek için neler yapılabilir?
D) Türk edebiyatında romanın yükselişi karşısında öykünün konumunu nasıl değerlendiriyorsunuz?
E) Roman türündeki kalıplaşmaya gidiş konusunda ne düşünüyorsunuz?

ÇÖZÜM: Paragrafın hangi soruya karşılık yazıldığını bulabilmek için önce paragrafın konusunu bulmak gerekir. "Paragrafta ne anlatılıyor?" sorusunun cevabına yoğunlaşmalıyız. Paragrafın tümüne yoğunlaştığımız zaman paragrafta iki anahtar sözcük vardır. Bunlardan biri "roman" diğeri de "öykü"dür. Paragrafın tümünün "Türk edebiyatında romanın yükselişi karşısında öykünün konumunu nasıl değerlendiriyorsunuz?" sorusunun cevabı olduğu ortaya çıkar ki bu da bizi "D" seçeneğine götürür.

SORU 2

Benim kitabımdan önce de dil yanlışlarıyla ilgili kitaplar vardı. Ama bu kitabın büyük ilgi uyandırması konuya yabancı olanların da Türkçenin sorunları üzerinde düşünmesini sağladı. Gördükleri hiç de hoşlarına gitmedi; dilde büyük bir yabancılaşma, büyük bir yozlaşma gördüler. O yüzden dil sorunlarını ele alan birçok kitap yayımlandı, hâlâ da yayımlanıyor. (YGS)

Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık söylenmiş olabilir?

A) Dile ve dil bilgisine yönelik çalışmaların bu kadar öne çıkmasını neye bağlıyorsunuz?
B) Dil bilgisi kurallarının yeterince bilinmemesinin nedenleri nelerdir?
C) Yanlışların giderilmesinde, yazılanlar hangi ölçüde etkili oldu?
D) Yapılan çalışmalar Türkçenin inceliklerini ne ölçüde ortaya çıkardı?
E) Dil alanında uzmanlaşmayan kişilerin kitap yayımlamasını nasıl karşılıyorsunuz?

ÇÖZÜM: Parçada anlatılan ve asıl anlatılmak istenen bulunduktan sonra paragrafın hangi soruya karşılık yazıldığı öğrenilebilir. Bu paragrafta şahıs olarak yazarın kendisi öne çıkmaktadır. Konu olarak dil ve dil bilgisi ile ilgili kitapların öne çıkması, bunların farklılığı işlenmektedir. Öyleyse bu paragraf; "Dile ve dil bilgisine yönelik çalışmaların bu kadar öne çıkmasını neye bağlıyorsunuz?" sorusunun cevabıdır. Doğru cevap "A" seçeneğidir.

SORU 3

Çok uzun zamandır tartışılan bu konuda en güzel sözü Milan Kundera söylüyor: "Roman 21. yüzyıla yakışmıyor." Bence de roman 21. yüzyıla yakışmıyor. Çünkü bu yüzyıldaki insanların yaşam biçimi, ne ağır şeyleri okumaya ne de oturup ağır şeyler yazmaya izin veriyor. (YGS)

Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık söylenmiş olabilir?

A) Günümüzde romanın öteki yazınsal türler arasındaki yeri nedir?
B) Okurların romandan beklentileri nelerdir?
C) Sizce roman neden artık hiç ilgi görmüyor?
D) Romanı öteki türlerden ayıran özellikler değişti mi?
E) Roman okumanın kendine özgü bir yöntemi var mıdır?

Çözüm: Bu tip sorular paragrafın konusuyla ilgili sorulardır. Paragrafın tümündeki ana düşünce ile soru cümlesi uyumlu olmalıdır. Soru cümlesi, paragrafın sadece bir yönünü değil paragrafı hem dil hem de düşünce açısından kapsamalıdır. Milan Kundera'nın söylediği ve yazarın da katıldığı "Roman 21. yüzyıla yakışmıyor." cümlesi paragrafın bir nevi özetidir. Öyleyse "Sizce roman neden artık hiç ilgi görmüyor?" sorusu bu paragrafın tümünü kapsayan bir soru cümlesi olabilir. Doğru cevap böylelikle "C" seçeneği olur.

Ayrıca bakınız

Paragraf Nedir?

Paragrafta Yapı-Paragrafın Bölümleri

Paragrafın Giriş Bölümü

Paragrafın Gelişme Bölümü

Paragrafın Sonuç Bölümü

Paragrafta Konu

Paragrafta Ana Düşünce

Paragrafta Yardımcı Düşünceler

Paragrafta Düşüncenin Akışını Bozan Cümle

Paragrafta Başlık

Tümdengelim ve Tümevarım Paragrafları