Edebiyat Okulu: Paragrafın Gelişme Bölümü Nedir? Örnekler

Ana düşünceye konunun bağlandığı cümleleri içerir. Yardımcı düşüncelerin çok fazla yer aldığı cümlelerdir. Gelişme cümleleri konunun her açıdan açıklandığı bölümdür. Kısacası:

Bu cümleler ana düşüncenin detaylandırmasını sağlayan yardımcı düşünceleri içerir.
Gelişme cümleleri kendinden önceki cümlelerdeki düşüncelerin devamı niteliğindedir.
Paragraftaki anlatım teknikleri ve düşünceyi geliştirme yollarına bu bölümde çok fazla başvurulur.
Gelişme bölümündeki cümleler kendisinden hem önceki hem de sonraki cümlelerle hem anlam hem de dil ve anlatım bakımından bağlı olmak zorundadır.

SORU 1

Sokrates'ten önceki ilk Batılı filozoflar, geçmişten iki büyük kopuşu aynı anda gerçekleştirdiler. İlk önce, kendi akıllarını kullanarak dünyayı anlamaya çalıştılar. Bu tek başına, tümüyle yeni bir şeydi ve insanın gelişmesinde en önemli köşe taşlarından birini oluşturdu. Aynı zamanda insanlara, akıllarını nasıl kullanacaklarını ve kendi başlarına nasıl düşüneceklerini de öğrettiler. —-. Onlar, bilgi birikimlerini olduğu gibi öğrencilerine aktarmak yerine, onları tartışmaya, düşünce alışverişinde bulunmaya, kendi düşüncelerini ileri sürmeye ve savlarını kanıtlamaya özendiren öğretmenlerdi.

Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? (YGS)

A) Ayrıca insanın düşünce yapısını çözmeye çalıştılar, gözleme ve deneye dayanan psikoloji biliminin temellerini de attılar
B) Düşünce tarihinde bu yaklaşımlar, çok büyük tartışmalara konu oldu
C) Dolayısıyla, öğrencilerinin de kendileriyle tıpatıp aynı düşüncede olmasını beklemediler
D) Bu tutum, günümüz düşünce dünyasında da varlığını sürdürmektedir
E) İnsanlığın zihinsel serüveninde ortaya çıkan bu iki yöntem birbirini etkileyen bir gelişim süreci izlemiştir

ÇÖZÜM: Paragrafın yapısıyla ilgili bu soruda giriş cümlesinde verilmeyen bir cümleyi bulmamız istenmektedir. Bu tür sorularda boşluktan hemen önce ve sonra gelen cümle en önemli ipucudur. Paragrafın kendisinden önceki ve sonraki cümleyle paragrafa dil ve düşünce açısından uyum sağlayan cümle; "Dolayısıyla, öğrencilerinin de kendileriyle tıpatıp aynı düşüncede olmasını beklemediler." cümlesidir. Özellikle boşluktan önce gelen; "Aynı zamanda insanlara, akıllarını nasıl kullanacaklarını ve kendi başlarına nasıl düşüneceklerini de öğrettiler." cümlesi ile sonra gelen "Onlar bilgi birikimlerini olduğu gibi öğrencilerine aktarmak yerine, onları tartışmaya, düşünce alışverişinde bulunmaya, kendi düşüncelerini ileri sürmeye ve savlarını kanıtlamaya özendiren öğretmenlerdi." cümleleri tamamen bu doğrultudadır. Doğru cevap "C" seçeneğidir.