Edebiyat Okulu: Paragraf Tamamlama Nedir? Örnekler

Paragraf sorularında bazen paragrafların farklı yerlerinde boşluklar bırakılıp bunların uygun cümlelerle tamamlanması istenir. Bunlar, paragraf tamamlama konusuyla ilgilidir. Paragrafın yapısıyla ilgili olan bu durumlarda boşluğa gelecek cümlenin düşünce ve dil açısından paragrafı tamamlaması gerekir. Kısacası:

Paragrafa cümle eklemede paragrafın başı, ortası veya sonunda boşluk bırakılarak uygun cümlenin oraya getirilmesi istenir.
Paragraf tamamlamada öncelikle paragraftaki konu ve ana düşünce bulunmalıdır.
Cümle, paragrafta hâkim olan bakış açısına uyumlu olmalıdır.
Cümlenin, paragrafta kendisinden önce ve sonra gelen cümlelerle dil ve düşünce açısından uyumlu olması gerekir.
Paragraftaki boşluktan önceki ve sonraki cümlelerdeki sözcük türleri de ipucu sağlayabilir. Özellikle sıfat, zarf, bağlaç ve edat varsa buna dikkat etmek gerekir.
Paragrafın ilk cümlesi boş bırakılmışsa ilk cümlenin genel yargı taşımasına dikkat edilmelidir. Ana düşünce de muhtemelen bu ilk cümle olacaktır.

Paragraf tamamlama üç şekilde olur:

1. Paragrafı Baştan (Giriş Bölümünde) Tamamlama: Paragrafın giriş cümlesinin eksik bırakılmasıdır. Boşluğa getirilecek cümlenin genel ve net bir yargı taşıması gerekir. Bu cümle aynı zamanda ana fikri taşıyan cümledir. Giriş cümlesi özelliği taşıması gereken bu cümlenin kendisinden önce gelebilecek bir cümleyi çağrıştırmaması gerekir. Cümlenin "bundan dolayı, bundan, bunun gibi, oysa, nitekim, bunları, şunları vb." sözcüklerle başlamaması gerekir.

Örnek

. —-. Örneğin Rubens, yüzünün güzelliğiyle övünç duyduğu küçük oğlunun resmini yaparken ona bizim de hayran kalmamızı bekliyordu. Elbette bu çok doğal bir istekti. Ancak, bu türden konulara duyulan ilgi, ilk bakışta daha az çekici gelen konuları dışlamamıza yol açarak beğenimizi sınırlayabilir. Bunu aşmak için, Albrecht Dürer’in annesinin yaşlı yüzünü resimlediği tabloda, gençlikten kaynaklanan güzellikten başka şeyler arama sabrını göstermemiz gerekli. Çünkü bu tablonun başarısı, konu aldığı figürün yüzündeki güzellikten gelmez. Nitekim tabloyu sevdiren, yüzdeki güzelliğin önüne geçecek kadar etkili olmuş ifadedir.

Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?

A) Sanatçı, genellikle yarattığı tablolarda insanların gerçek hayatta görmekten hoşlandıkları şeyleri yansıtmak ister
B) Gördüğümüz bir tablonun, geçmişte yaşadığımız güzellikleri çağrıştırması onun olumlu bir özelliğidir
C) Gerçek bir sanatçı, tablolarının sanattan anlamayan kişilerce değerlendirilmesini önemsemez
D) Duyguları anlatan her çalışmanın, sanatsal bir yön içermesi gerekmediğini baştan kabul etmek gerekir
E) Sanat tarihinde dış gerçekliği kendi algılama yetisine göre değiştirip yansıtan ressamlar da vardır

ÇÖZÜM: Paragrafın başına gelecek cümlenin ilkin ana fikri (ana düşünce) yansıtan düşünce olması gerekir. Bu cümle genel ve net bir yargı taşımalıdır. Bu paragrafta hâkim olan bakış açısı ve işlenen konuya bakıldığı zaman "Sanatçı, genellikle yarattığı tablolarda insanların gerçek hayatta görmekten hoşlandıkları şeyleri yansıtmak ister." cümlesi bu paragrafın ilk cümlesi olabilir. Bu cümle daha sonra gelen yardımcı düşüncelerle zenginleştirilmiştir. Dolayısıyla doğru cevap "A" seçeneğidir.

2. Paragrafı Ortadan (Gelişme Bölümünde) Tamamlama: Bu cümlenin paragrafın gelişme bölümünün özelliklerini taşıması gerekir. Bu cümleler genellikle ana düşünce cümleleri değil de yardımcı düşünce içeren cümleler olur. Yani genel yargı taşımaz. Gelişme bölümünde örnekleme, benzetme, tanık gösterme gibi anlatım teknikleri ve düşünceyi geliştirme yollarına başvurulur. Bağlama görevindeki bağlaçlara özellikle dikkat etmek gerekir. Yine buraya gelecek cümlenin paragrafta hâkim olan bakış açısına uyumlu olması gerekir. En çok yapılan yanlış da özel, sınırlandırılmış bir konunun anlatıldığı paragraflarda araya genel yargı içeren bir cümlenin yerleştirilmesidir.

Örnek

Durmadan artıyor edebiyata ilişkin tutarsızlıklar. ----. Bir yandan da belgesiz savlar, yanlış anlamalar, aldatıcı ön yargılar kaplıyor ortalığı. (YGS)

Bu parçada boş bırakılan yere, düşüncenin akışına göre, aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Şiir, hikâye ve roman okuyanların sayısı büyük bir hızla artıyor
B) Yazarın kimlik arayışını doğal olarak bu arayışın bunalımı izliyor
C) Masum umutlarla yola çıkmış yeni kalemler yaşatıyor dergileri
D) Yazarların magazin programlarına nesne olacağı günler geliyor
E) Kitap satışları ve dergi abonelikleri gün geçtikçe düşüyor

ÇÖZÜM: Paragrafın gelişme bölümüyle ilgili bir sorudur. Paragrafta olması gereken bir yardımcı düşünce bizden istenilmektedir. Cümlelerde olumsuz bir bakış açısı söz konusudur. Bu cümleye bakış açısı, dil ve düşünce açısından tam olarak uyan cümle "Yazarların magazin programlarına nesne olacağı günler geliyor." cümlesidir. Doğru cevap "D" seçeneğidir.

3. Paragrafı Sondan (Sonuç Bölümünde) Tamamlama:

Paragrafın sonuna gelecek cümle sonuç cümlesiyle ilgili bir cümle olur. Sonuç cümlesinin genel yargı içeren bir cümle olması gerekir. Bu cümle bir atasözü veya özdeyiş olabilir. Bu cümlenin kendisinden önce gelen cümleyle dil ve düşünce açısından uyumlu olması gerekir. Kısacası bu cümle bir nevi konunun özetidir.

Örnek

Türkiye'nin programlı modernleşme çabalarıyla Türk romanının ortaya çıkışı eş zamanlı olmuştur. Batı Avrupa'nın doğusundaki kimi ülkelere ait romancılar gibi Türk romancıları da çoğu zaman aşağılık duygusuna varan bu gecikmişlik duygusunu, yakın zamanlarda roman küresel bir yönelime girinceye kadar üstlerinden atamadılar. ----. (YGS)

Bu parçada boş bırakılan yere, düşüncenin akışına göre, aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Ne yazık ki aradan koca bir yüzyıl geçmesine rağmen Türk romanı beklenen atılımı henüz gerçekleştirememiştir

B) Çağdaş Türk romanının sorunlarını ve içinde bulunduğu durumu daha iyi anlayabilmek için Tanzimat yıllarına kadar gitmek gerekmektedir

C) Gecikmişlik hissini uzun süredir üzerinden atamayan Türk romancısı, çağdaşlarına yetişmiş bir durumda ve Türk romanı, Batı romanından daha parlak bir vaziyettedir

D) Türk romancıları çağdaş romanın anlatı stratejilerini yeniden işleyerek dünyaca benimsenen tema ve üsluplarla çağdaşlarına önceden olduğu gibi yol göstermektedir

E) Böylelikle, Türkiye'de romanın ilk evresindeki bocalama, bir uygarlığın dönüşüm yaratma çabalarını gösteren bir sorun olarak değerlendirilebilir

ÇÖZÜM: Paragrafın sonuç cümlesi paragrafta anlatılanları özetleyen cümledir. Bu paragraf da dikkatlice okunduğunda mevcut olumsuzluktan sonra olumlu bir durumun olacağı hissedilir. Bu da paragrafı en güzel şekilde özetleyen "C" seçeneğidir.

Ayrıca bakınız

Paragraf Nedir?

Paragrafta Yapı-Paragrafın Bölümleri

Paragrafın Giriş Bölümü

Paragrafın Gelişme Bölümü

Paragrafın Sonuç Bölümü

Paragrafta Konu

Paragrafta Ana Düşünce

Paragrafta Yardımcı Düşünceler

Paragrafta Düşüncenin Akışını Bozan Cümle

Paragrafın Hangi Soruya Karşılık Yazıldığını Bulma

Paragrafta Başlık