1. Sözcükte yapı ile ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Yapım ekleri isimden isim, isimden
fiil, fiilden fiil, fiilden isim olmak üzere dörde ayrılır.
B) Fiilimsi
(eylemsi) ekleri dilimizde fiilden isim yapım ekleridir.
C) En
az iki sözcüğün bir araya gelerek oluşturduğu yeni kavrama birleşik sözcük
denir.
D) İsim
tamlaması şeklinde oluşan birleşik isimler genellikle belirtisiz isim
tamlaması şeklinde oluşur.
E) Birleşik isimlerde her iki sözcüğün de
mutlaka isim olması gerekir.
2. Her şeye içerlemek (I) ilerlemek (II) için bir engel oluşturabilir. (III) Oynayan (IV) çocuğa bakınca yüreği sızladı. (V)
Yukarıdaki cümlelerde geçen altı çizili sözcüklerden hangisi yapısı bakımından farklıdır?
A) I B) II
C) III D) IV E) V
3. Dil, tarih ve kültür arasındaki
ilgiyi bilen bir kimse dili tek başına almaz. Çünkü dilde her sözcüğün
yazılış, ses, biçim (I) ve anlamını tayin eden tarih ve
kültürdür. Yunus Emre'nin şiirlerinin dilini, yazıldığı dönem ve çevreden (II)
ayrı (III) ele alamazsınız. Çünkü o ağacın kökleri gelenek ile beraber yetiştiği topraklara sımsıkı bağlıdır.
(IV) Bu da gösterir ki filolog sadece dilci
değil geniş kültürlü, kafası dil gibi yaşamın (V) bütün
olanaklarına açık bir insan olmalıdır.
Yukarıdaki metinde geçen altı çizili sözcüklerle ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) "Biçim" sözcüğü fiilden isim
yapım ekini alarak türemiştir.
B) "Çevreden" sözcüğü fiilden
türemiş bir isim gövdesidir.
C) "Ayrı" sözcüğü
"ayır-" sözcüğünden türemiş bir isim gövdesidir.
D) "Bağlıdır" sözcüğü basit bir
isimdir.
E) "Yaşamın" sözcüğünün kökeni
isimdir.
4. Birleşik sözcüklerin oluşumu ile ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A)
Çanakkale ("Çanak" ismi ile "kale" isminin
birleşmesiyle oluşmuştur.)
B) Çekyat ("Çek-"
fiili ile "yat" isminin birleşmesiyle oluşmuştur.)
C)
Cumartesi ("Cuma" ismi ile "ertesi" isminin
birleşmesiyle oluşmuştur.)
D)
Eskişehir ("Eski" sıfatı ile "şehir" isminin
birleşmesiyle oluşmuştur.)
E)
Gelebil- ("Gel-" fiili ile "ebil-" fiilinin
birleşmesiyle oluşmuştur.)
5. Kültürlü, tecrübeli, Arapça bilen kardeşlikten anlayan meslektaşlarına seslendi.
Yukarıdaki metinde geçen
sözcüklerle ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Bütün sözcükler en az bir yapım eki
aldıkları için türemiş sözcüktürler.
B) "Seslendi" sözcüğü fiil
gövdesidir.
C) "Anlayan" sözcüğü fiilden
isim yapım eki almıştır.
D) "Arapça" sözcüğündeki
"-ça" eki isimden isim yapım ekidir.
E) "Bilen" sözcüğü fiil
gövdesidir.
6. Bazı birleşik isimler birleşik sıfat şeklinde oluşur.
Aşağıdaki altı çizili birleşik isimlerden hangisi birleşik sıfat şeklinde oluşmamıştır?
A) Birçok insan hayatın önemli ayrıntılarına dikkat etmez.
B) Birtakım düşünceler beynimi kemirip durmaktadır.
C) Etraf başıboş köpeklerden geçilmiyordu.
D) Alçakgönüllü kişiliğiyle herkese örnek olmuştu.
E) Büyükanne çocuklara
güzel şeyler anlatırdı.
7. Kirazın derisinin altında kiraz
Narın içinde nar
Benim yüreğimde boylu (I)
boyunca
Memleketim var
Canıma ciğerime dek işlemiş
Canıma ciğerime
Sapına kadar.
Elma dalından uzağa (II)
düşmez
Ne yana (III)
gitsem nafile.
Memleketin hali gözümden
gitmez
Binbir yerimden bağlanmışım (IV)
Bundan ötesine aklım ermez.
(V)
Yukarıdaki numaralanmış sözcüklerden hangisinin kökü diğerlerinden farklıdır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
8. Bitkileri solgun bölgeler, düşünceleri, duyguları körelmiş seçkinlere benzer.
Yukarıdaki metinde geçen sözcüklerle ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Cümledeki bütün sözcükler türemiştir.
B) "Körelmiş" sözcüğünün kökü
"kör" ismidir.
C) "Benzer" sözcüğünün kökeni
"beniz" ismidir. İsimden fiil yapım eki alarak fiil gövdesi olmuştur.
D) "Seçkinler" sözcüğü bir fiil
gövdesidir.
E) "Duyguları" sözcüğünde hem
yapım eki hem de çekim eki vardır.
9. İsim tamlaması şeklinde oluşan birleşik isimler vardır. Bu isimler genellikle belirtisiz isim tamlaması şeklinde oluşur.
Aşağıdaki altı çizili birleşik sözcüklerden hangisi bu şekilde oluşmamıştır?
A) Hanımeli toplamak
için kırlara açıldılar hep beraber.
B) Ateşböcekleri her
tarafı istila etmişti.
C)
Türkiye yakın zamanda denizaltı üretebilecek bir konuma
gelecek.
D) Suçiçeği geçiren
çocuk ikide bir fenalaşıyordu.
E) Ahmet,
karşımızdaki Acıgöl ne güzeldir, der dururdu.
10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde geçen altı çizili sözcük isimden türemiş bir fiil değildir?
A) Kokluyordu çimendeki
yeşili zamanın şanslı çocukları.
B) Söylenenlere bir hayli içerlemişti anlaşılan.
C) İçi çok sızlamıştı bizim
Betül'cüğün.
D) Bizim tavuk dün yine aynı yerde yumurtladı.
E) Ahmet Mesut, sahnede hüngür hüngür ağlıyordu.
11. Sözcüğün yapısı ile ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Bir
kökün fiil kökü olup olmadığını anlamanın en kolay yolu onun "-mek,
-mak" mastar eki veya "-me, -ma" olumsuzluk ekini alıp
alamamasıyla anlaşılır.
B) Yazılışları
ve söylenişleri aynı ancak anlamları farklı olan hem fiil hem de isim kökü
olarak kullanılabilen ve aralarında bir anlam ilişkisi olmayan köklere sesteş
kökler denir.
C) Bazı isim kökleri olumsuzluk eklerini
alabilir.
D) Fiil
köklerinin sonuna kısa çizgi işareti getirilir.
E) Fiil kökleri dışındaki bütün sözcüklerin kökleri isim köklerini oluşturur. Yani zamir, sıfat, zarf, edat, bağlaç, ünlem türündeki sözcükler de isim soylu olduklarından isim köklerini oluşturur.
12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birden çok türemiş sözcük yoktur?
A) Defterinden annesine şiirden bir dize
okudu, okulun yolunu tuttu.
B) Hiçbir zaman çocuklarımız için sevgiden
ayrılmayalım.
C) Ayrı bir dünyada iki yalnız insan vardı
sanki.
D) Annelerinden ağaçların hikâyesini
yazacaklardı.
E) Bir süre ona baktı. Yine evine doğru yola çıkmak için harekete geçti.
13. Belirli kurallar çerçevesinde bir araya gelen iki fiilin oluşturduğu birleşik fiillere kurallı birleşik fiiller denir. Kurallı birleşik fiiller eyleme "yeterlilik, tezlik, yaklaşma ve süreklilik" anlamları katar. Bu fiiller her zaman birleşik yazılır.
Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde bunu örneklendiren bir kullanım yoktur?
A)
B) Bana
göre Mustafa bu soruları tek başına rahatlıkla çözebilir.
C) Oraya
çok kısa bir sürede geliverdi polis arabası.
D) İstanbul'a
gidecek otobüsün arkasından dakikalarca bakakaldık.
E) Dikkat etmeyince merdivenlerden düşeyazdı.
Yukarıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi yapısı bakımından ötekilerden farklıdır?
A) I B) II
C) III D) IV E) V
15. Aşağıdakilerden hangisi iki sözcüğün gerçek anlamından uzaklaştığı birleşik sözcüklere örnek oluşturmaz?
A) Suçiçeği (Bulaşıcı
bir hastalık türüdür.)
B)
Kuşburnu (Avrupa, kuzeybatı Afrika ve Batı Asya'da yetişen bir tür
bitkidir.)
C) Sigaraböreği (Yufka arasına peynir veya kıyma koyduktan sonra
sigara gibi sarılıp tavada kızartılan bir börek çeşididir.)
D)
Yavruağzı (Kavuniçi ile pembe arası bir renktir.)
E)
Tavukgöğsü (Süt, şeker, pirinç unu ve tavuğun göğüs eti kullanılarak
yapılan bir tatlı türüdür.)
16. Çocuksu davranışları olan yaşlı, yüreksiz, tasasız, kaygısız olanları izliyordu.
Yukarıdaki metinde geçen
sözcüklerle ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) "İzliyordu" sözcüğünün kökü
isimdir. Aldığı ekle fiil gövdesi olmuştur.
B) "Kaygısız" sözcüğünün kökü
"kay-" fiilidir.
C) Bütün sözcükler en az bir yapım eki
aldıkları için türemiştir.
D) "Olan" sözcüğü isim
gövdesidir.
E) "Davranışları" sözcüğü bir isim gövdesidir.
17. Ali amcasına seslendi
"gelmem" dedi. Mustafa da "gelemem" dedi.
Altı çizili sözcüklerle ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi doğrudur?
A) "Gelmem" basit;
"gelemem" türemiş bir kelimedir.
B) "Gelmem" sözcüğü türemiş,
"gelemem" sözcüğü basittir.
C) "Gelmem" sözcüğü basit,
"gelemem" sözcüğü birleşik bir kelimedir.
D) Her iki sözcük de basit sözcüklerdir.
E) Her iki sözcük de türemiştir.
18. Bazı birleşik isimler bir isimle bir fiilin kaynaşması sonucu oluşmuştur.
Aşağıdaki altı çizili birleşik isimlerden hangisi buna örnek oluşturmaz?
A) Çağımızda
birçok şeyi bilgisayar bize öğretmektedir.
B)
Öğrenciler imambayıldı yemeğini hiç sevmedi.
C)
Bir gecekondu sahibi bile olmadan hayata gözlerini yumdu.
D)
İki ülke arasında ateşkes ilan edilecek.
E) Ayın
sonunda evine bir çekyat almak istiyordu.
19. Aşağıdaki birleşik isimlerden hangisi sıfat tamlaması şeklinde oluşmamıştır?
A) Bu
yıl Yenişehir ilçesinde ev kiralayacak galiba.
B) Eskişehir, tarihe destan yazdıran bir şehirdir.
C) Karagöz yıllara meydan okurcasına ayakta kalmayı
başarır.
D) Acıbadem tedavi
merkezi depreme karşı güçlendirilecek.
E) Çocuklar kartopu oynamak
için dışarı çıktılar.
20. Bilgelik; saygılı, tarafsız, çağdaş, iyilik yapanların koşulsuz yolculuğudur.
Yukarıdaki metinde geçen
sözcüklerle ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Bütün sözcükler en az bir yapım eki
aldığı için türemiştir.
B) "Bilgelik" sözcüğünün kökü
fiildir.
C) "Yapanların" sözcüğündeki
fiilimsi eki fiilden isim yapım ekidir.
D) "Yolculuğudur" sözcüğünün
kökü "yolcu" sözcüğüdür.
E) Bütün sözcükler isim gövdesidir.
CEVAP ANAHTARI: 1-E 2-C 3-D 4-B 5-E 6-E 7-E 8-D 9-E 10-E 11-C 12-D 13-A 14-C 15-C 16-B 17-C 18-E 19-E 20-D
Ayrıca bakınız
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder