Muhammed Hüseyin Şehriyar, 1906'da Tebriz'de dünyaya gelir. Güney Azerbaycan'da yaşamış olan şairin asıl ismi Doktor Seyyid Muhammed Hüseyin Behcet Tebrizî'dir. Edebiyat dünyasında "Şehriyar" mahlası ile tanınır. İlköğrenimini Tebriz'de tamamlar. Yetişmesinde babasının büyük katkısı olur. Arapça ve Fransızcayı öğrenir. Şairin anne ve babasını peş peşe kaybetmesi hayatında derin izler bırakır.
Azeri edebiyatının 20. yüzyılda yetişmiş en büyük şairlerinden birisidir. İran Türklerinden olan Muhammed Hüseyin Şehriyar, Azerbaycan'da yaşamış İran Azerisi şairidir. Şiir, musiki ve hat sanatına büyük ilgi duymuştur. Küçük yaşlarda şiire ilgi duymaya başlamış olan Muhammed Hüseyin Şehriyar, hat sanatında da usta olarak bilinir. Musikiye olan ilgisi onu ustaca tar çalan birisi haline getirir. Bu özelliğiyle İran'ın ünlü hanende ve sazendeleri ile saz çalar.
Şiirlerini hem Farsça hem de Azerice kaleme alır. Şiirlerinde oldukça sade, yalın ve anlaşılır bir dil kullanır. Muhammed Hüseyin Şehriyar, şiirleriyle bütün Türk coğrafyasında etkili olur. Farsçayı güzelce bildiği için İran edebiyatında da bilinen bir şairdir. Ünlü sanatçılar Hafız, Sadi ve Fuzuli'nin etkisinde kalır.
1953'te kaleme aldığı "Heyder Babaya Selam" şiiriyle bütün Türk dünyasında büyük bir üne kavuşur. 1951'de yayımlanan "Heyder Babaya Selam" şiiri 76 dünya diline çevrilir. İsmini Şehriyar'ın köyünün kurulduğu dağdan almış olan şiirde Muhammed Hüseyin Şehriyar, vatan coğrafyasına olan bağlılığını dile getirir.
Muhammed Hüseyin Şehriyar, 1988'de İran'ın başkenti Tahran'da akciğer hastalığı ve kalp yetmezliğinden vefat eder. Ölüm günü İran'da Milli Şiir Günü olarak kutlanır.
Eserleri
Heyder Baba'ya
Selam Türkçe Şiirlerinden Seçmeler
Divan (Farsça Şiirleri)
Muhammed Hüseyin Şehriyar'ın Şiirlerinden Örnekler
Örnek 1
HEYDER BABA'YA SELAM
Heyder Baba, ıldırımlar şakanda,
Seller, sular şakkıldayıb akanda,
Kızlar ona saf bağlayıb bakanda,
Selâm olsun şevkatize, elize,
Menim de bir adım gelsin dilize.
Heyder Baba, kehliklerin uçanda,
Göl dibinden dovşan kalkıb, kaçanda,
Bahçaların çiçeklenib açanda,
Bizden de bir mümkün olsa, yâd ele,
Açılmayan ürekleri şâd ele.
…
Men senin tek dağa saldım nefesi,
Sen de kaytar, göylere sal bu sesi,
Baykuşun da dar olmasın kefesi,
Burda bir şîr darda kalıb bağırır,
Mürüvvetsiz insanları çağırır.
Heyder Baba, gayret kanın kaynarken,
Karakuşlar senden kopub kalkarken,
O sıldırım daşlarıynan oynarken,
Kavzan, menim himmetimi orda gör,
Ordan eyil, kâmetimi darda gör.
Heyder Baba, gece durna keçende,
Köroğlunun gözü kara seçende,
Kıratını minib, kesib biçende,
Men de burdan tez matlaba çatmaram,
Eyvaz gelib çatmayıncan yatmaram.
Heyder Baba, merd oğullar doğginan,
Nâmerdlerin burunların oğginan,
Gediklerde kurdları dut boğginan,
Koy kuzular ayın şayın otlasın,
koyunların kuyrukların katlasın.
Heyder Baba, senin könlün şad olsun,
Dünya varken ağzın dolu dad olsun,
Senden keçen yakın olsun, yâd olsun,
Deyne menim şâir oğlum Şehriyâr,
Bir ömürdür gam üstüne gam çalar.
Şair Şehriyar
AMAN AYRILIG
Bu darıhdıran duman ayrılıg
Başa sovrulan saman ayrılıg
Aman ayrılıg, aman ayrılıg
Aman ayrılıg, aman ayrılıg.
Bir gözün açar, bir gözün yumar
Araz'ı serin gördükde umar
Hezer'i derin gördükde cumar
Can deryasına cuman ayrılıg
Aman ayrılıg, aman ayrılıg.
Araz'ım vursun baş daşdan daşa
Göz yaşı gerek başlardan aşa
Nece yâd olsun gardaş gardaşa
Ne din ganır, ne iman ayrılıg
Aman ayrılıg, aman ayrılıg.
Göylerin günün, ayın gizledir
Ulduz ahdırır, sayın gizledir
Ohunu atır, yayın gizledir
Ceddimi edip kâman ayrılıg
Aman ayrılıg, aman ayrılıg.
Ayrılıg gele, bir kerem gıla
Bir neçe gün de bizden ayrıla
Gem de bir biz tek sova-savrula
Hanı bir bele güman ayrılıg
Aman ayrılıg, aman ayrılıg.
Dedim ayrılıg, gınama meni
Seni görmüşem eller düşmeni
Yüz min kerre de sınasam seni
Haman ayrılıg, haman ayrılıg
Aman ayrılıg, aman ayrılıg.
Amansız gözün yuman ayrılıg
Can cızlığından uman ayrılıg
Ne ğemli yazar roman ayrılıg
Dillere salan duman ayrılıg
Aman ayrılıg, aman ayrılıg.
Sen unudsan da Süleyman meni
Unudmuyacag Şehriyar seni
Yaz geler bülbül gapsar çemeni
İndilik sevsin zaman ayrılıg
Aman ayrılıg, aman ayrılıg.
Muhammed Hüseyin Şehriyar
Ayrıca bakınız
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder