1. 14. yüzyılda yaşamış önemli Türk mutasavvıflarındandır. Düşüncelerini uygulama aşamasına geçirmiş çok mütevazı bir hayat sürmüştür. Çiftçilikle uğraşmış, kendisi de dervişleriyle birlikte çalışmıştır. Talebelerini genellikle sanat ve ziraata sevk etmiştir. Hayatını "sadelik ve alçak gönüllülük" kavramları etrafında sürdürmüştür. Bayramilik tarikatını kurmuştur. Kurduğu Bayramilik tarikatında adına çile denilen ve manevi olgunluğa ulaşmak için kırk gün insanlardan uzak kalıp sadece Allah'ı düşünmek, Allah'a ibadet etmek, susmak, çok az yemek, az içmek gibi durumlar oldukça önemlidir. Bunun temelinde peygamberimizin Hira Mağarası'nda itikafa çekilmesi yatar.
Yukarıda sözü edilen Tekke (Tasavvuf) Edebiyatı sanatçısı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ebul Hayr
Rumi
B) Kaygusuz
Abdal
C) Eşrefoğlu
Rumi
D) Hatayi
E) Hacı
Bayram Veli
2. "Efsane" türü ile ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Kahramanları dini, mitik veya tarihi
şahsiyetlerdir.
B) Efsaneleri araştıran bilim dalına epistemoloji
denir.
C) Kalıplaşmış ifadelerin efsanelerde kullanılması onu
masallardan ayırır.
D) Kısa ve yalın halk anlatılarıdır.
E) En çok mit, masal ve destan türü ile yakınlık gösterir.
3. "Âşık Edebiyatı" ile ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Nazım birimi dörtlüktür.
B) Hece ölçüsünün daha çok 8'li ve 11'li kalıpları
kullanılmıştır.
C) Âşık edebiyatında "göz için kafiye"
anlayışı esastır.
D) Âşıklar, hiçbir hazırlık yapmadan yani irticalen
(doğaçlama) şiir söylemişlerdir.
E) Âşıklar, usta-çırak ilişkisiyle yetişen genellikle
okuma ve yazması olmayan oldukça zeki ve yetenekli kişilerdir.
4. Aşağıdakilerden hangisi Anonim Halk Edebiyatı türlerinden biri değildir?
A) Mani
B) Türkü
C) Koşma
D) Ninni
E) Bilmece
5. Allah ve peygamberine büyük bir aşkla bağlıdır. Bütün ömrünce günah işlememek, yanlış yapmamak, yalan konuşmamak üzere büyük çaba göstermiştir. Hz. Muhammed'e (SAV) meftun (âşık) biridir. Onun kadar yaşamak istemiş 63 yaşına gelince yer altında bir hücre kazdırmış ömrünün bakiyesini orada geçirmiştir. Bu özelliklerinden dolayı Anadolu ve Türkistan evliyaları onu pir olarak kabul etmişlerdir.
Yukarıda sözü
edilen Tekke (Tasavvuf) Edebiyatı sanatçısı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ebul Hayr
Rumi
B) Kaygusuz
Abdal
C) Eşrefoğlu
Rumi
D) Ahmet Yesevi
E) Hacı
Bayram Veli
6. Savaş, yiğitlik ve kahramanlık konularını işleyen şiirlerdir. (I) Epik kavramının halk şiirimizdeki yansıması olarak da izah edilebilir. (II) Coşkulu, heyecanlı ve yiğitçe bir söyleyiş ön plandadır. (III) Batı edebiyatındaki didaktik şiir olarak da tanımlanabilir. (IV) Köroğlu, Dadaloğlu ve Kayıkçı Kul Mustafa bu türün önemli örneklerini vermişlerdir. (V)
Yukarıdaki numaralanmış yerlerin hangisinde "koçaklama" türü ile ilgili yanlış bir bilgi verilmiştir?
A) I B) II C) III D) IV E) V
7. "Halk hikâyeleri" ile ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Halk hikâyelerini oluşturan metinler kurmaca
özellikler taşır. Bu metinlerde dil şiirsel işlevde kullanılır.
B) Halk hikâyelerinde anlatıcı her şeyi bilen
konumundadır. Yani hikâyelerde ilahi bakış açısı anlatımı esastır.
C) Gerçek ya da hayali bazı olayların farklı bir
anlatımla oluşturulduğu sözlü anonim ürünlerdir.
D) Zamanla yazıya geçirilmişlerdir.
E) Halk hikâyelerinin dili ağır ve anlaşılmazdır.
8. Halk Edebiyatı'nda şairler yaşadıkları çevreye göre gruplandırılmışlardır. (I) Eğitimli olmayan, geleneksel şiir anlayışını sürdüren ve bir yere bağlı kalmadan şiir yazanlar gezgin; (II) katıldıkları savaşlarla ilgili şiirler söyleyen ve orduda görev yapanlar yeniçeri; (III) hayatları tamamen köy ve kasabalarda geçen ve kent kültüründen uzak tamamen halk şiiri geleneklerine bağlı olanlar köylü; (IV) Divan Edebiyatı'nın etkisinde olan ve Arapça ve Farsçaya özenen hecenin yanında aruzu kullananlar tasavvufçu olarak adlandırılmıştır. (V)
Yukarıdaki numaralanmış yerlerin hangisinde "Halk Edebiyatı" ile ilgili bir bilgi yanlışlığı söz konusudur?
A) I
B) II
C) III D) IV
E) V
9. Koşma, semai, varsağı nazım biçimini çok fazla kullanmış, şiirlerini hece ölçüsü ve konuşma dili ile oluşturan şair, aruz ölçüsünü ise hiç kullanmamıştır. Şiirlerini hece ölçüsünün 11'li (6+5) ve 8'li (4+4) kalıplarıyla oluşturmuştur. Halk şiirinde geleneksel olarak kullanılan yarım uyak ve redife de zaman zaman başvurmuştur. Şiirlerinde sade, duru, canlı, süsten ve gösterişten uzak, samimi ve lirik bir anlatım vardır. Üslup ve söyleyişinde özgündür. Doğa benzetmeleri eserlerinde sık sık görülür. "Nemçe Destanı", varsağıları ve lirik şiirleri başlıca eserlerini oluşturur.
Yukarıda sözü
edilen Âşık Tarzı Halk Edebiyatı sanatçısı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Âşık Ömer
B) Dadaloğlu
C) Karacaoğlan
D) Seyrani
E) Köroğlu
10. Semailer; en az 1, en fazla 3 dörtlükten oluşur. (I) Semailerde şiirin son dörtlüğünde şairin mahlası geçer. (II) Koşmaya birçok yönden benzeyen semainin koşmadan en önemli ve tek farkı ölçüsüdür. Semai 8'li; koşma 11'li ölçüyle yazılır. (III) Semaide, lirizm en önemli kavram olarak öne çıkar. (IV) Türk edebiyatında semai türünün en güzel örneklerini Karacaoğlan ve Erzurumlu Emrah vermiştir. (V)
Yukarıdaki numaralanmış yerlerin hangisinde "semai" türü ile ilgili bir bilgi yanlışlığı vardır?
A) I
B) II C) III D) IV
E) V
11. Dini-tasavvufi Türk şiiri nazım şeklidir. Allah'ı övmek ve Allah'a yalvarmak için yazılan şiirlerdir. Özel bir ezgiyle söylenen bu şiirler, hece ölçüsünün 7'li, 8'li ve 11'li kalıbıyla söylenir. Nazım birimi dörtlük olup son dörtlükte şairin mahlası geçer. Edebiyatımızda bu türün öncülüğünü Yunus Emre yapmıştır.
Yukarıda sözü edilen Tekke (Tasavvuf) Edebiyatı nazım türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Şathiye
B) İlahi
C) Nefes
D) Devriye
E) Nutuk
12. Aşağıdakilerden hangisi 20. yüzyıl Âşık Tarzı Halk Edebiyatı sanatçısı değildir?
A) Âşık
Veysel
B) Âşık Murat Çobanoğlu
C) Âşık Şeref Taşlıova
D) Âşık
Reyhanî
E) Âşık Kerem
13. Aşağıdakilerden hangisi Tekke (Tasavvuf) Edebiyatı'ndaki mensur eserler arasında yer almaz?
A) Gazavetname
B) Fütüvvetname
C) Harname
D) Battalname
E) Menakıbname
14. Şiirlerde din ile ilgili konuların alaylı bir tavırla dile getirilmesidir. Daha çok Bektaşi şairlerinin başvurduğu bir türdür. İlk bakışta dine aykırı bir anlam ortaya çıksa da gerçekte ise derin bir anlamın olduğu anlaşılır. Kaygusuz Abdal, bu türün önemli şairlerindendir.
Yukarıda sözü
edilen Tekke (Tasavvuf) Edebiyatı nazım türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Devriye
B) Şathiye
C) Nefes
D) Deme
E) Nutuk
15. 19. yüzyılda yaşamış Toros dağlarında göçebe yaşayan Türkmen aşiretlerinin Avşar boyuna mensup bir şairdir. Kayseri'nin Tomarza ilçesinde doğan şairin asıl adı Veli'dir. Hayatı çoğunlukla Gavurdağı ve Ahır Dağı çevrelerinde geçmiştir. Türkmen aşiretlerinin yerleşik hayata geçirilmesine karşı (Osmanlı İmparatorluğu'nun Anadolu Türkmenlerini Sivas'a yerleştirme politikası) şiirleriyle haykırırcasına dönemin padişahına karşı çıkmıştır. "Ferman padişahın dağlar bizimdir / Ölen ölür kalan sağlar bizimdir." dizeleri onun karakterini yansıtan kavgacı şiir anlayışının ürünüdür. Şair, bu özelliğiyle adeta Türkmen aşiretinin sesi olmuştur.
Yukarıda sözü edilen Âşık Tarzı Halk Edebiyatı sanatçısı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Köroğlu
B) Dadaloğlu
C) Karacaoğlan
D) Seyrani
E) Sümmani
16. Türk edebiyatının ilk örneklerini oluşturan destan türü, milletlerin hayatını yakından ilgilendiren büyük felaketleri, sosyal olayları, kahramanlıkları, savaş, göç ve doğal afetleri anlatan uzun manzum ürünlerdir. (I) Oluşumları bakımından doğal ve yapay olmak üzere ikiye ayrılır. (II) Kendiliğinden oluşan ve çoğunlukla bir şair tarafından bir araya getirilen destanlar doğal; herhangi bir tarihi hadisenin sonraki yıllarda bir şair tarafından kaleme alındığı destanlar da yapma destan adını alır. (III) Destanlarımızın önemli bir kısmı yazıya geç geçirildiğinden sözlü edebiyattaki şeklini yansıtmaktan uzaklaşmışlardır. (IV) Türk destanlarının günümüzdeki mevcutları bizim eski kaynaklarımızdan derlenmiştir. (V)
Yukarıdaki numaralanmış yerlerin hangisinde "destan" türü ile ilgili bir bilgi yanlışlığı vardır?
A) I B) II
C) III D) IV E) V
17. Belli bir ezgiyle söylenmiş olan ağıt türünün, İslamiyet öncesi Sözlü Edebiyat dönemindeki karşılığı "……", Divan şiirindeki karşılığı ise "……"dir.
Yukarıdaki boşluklara sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir?
A) Sagu –
mersiye
B) Sav –
mersiye
C) Sagu –
kaside
D) Sagu – gazel
E) Koşuk –
mesnevi
18. Aşağıdakilerden hangisi 16. yüzyıl Âşık Tarzı Halk Edebiyatı sanatçılarındandır?
A) Karacaoğlan
B) Ercişli Emrah
C) Gevheri
D) Köroğlu
E) Bayburtlu Zihni
19. Alevilerin dini törenlerde saz eşliğinde söyledikleri tasavvufa uygun şiirlerdir.
Yukarıda sözü edilen Tekke (Tasavvuf) Edebiyatı nazım türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Nefes
B) Devriye
C) Şathiye
D) Deme
E) Nutuk
20. Aşağıdakilerden hangisinde "türkü" türü ile ilgili yanlış bir bilgi verilmiştir?
A) Halk edebiyatımızın en yaygın nazım biçimidir.
B) Türkülerde şekil ve içerik, çevre ve zamana göre
değişiklikler göstermez.
C) Kendine has bir söyleyişi olup belli bir ezgiyle
söylenir.
D) Genellikle anonim olmakla birlikte söyleyeni belli
olan türküler de vardır.
E) Aşk, güzellik, kahramanlık, doğa, gurbet, sosyal
olaylar en çok işlenen konulardır.
CEVAP ANAHTARI: 1-E 2-B 3-C 4-C 5-D 6-D
7-E 8-E 9-C 10-A 11-B 12-E 13-C 14-B 15-B 16-E 17-A 18-D 19-D 20-B
Ayrıca bakınız
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder