1. "Gazel" nazım şekliyle ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) İsimlendirilmeleri rediflerine veya ilk
mısralarına göre yapılır.
B) Sonu getirilmemiş veya beyit sayısı
beşin altında olan gazeller "nakize" olarak adlandırılır.
C) Beyitleri arasında konu birliği olma
zorunluluğu yoktur. Her beyit farklı bir konuyu işler.
D) En az 5 en çok 15 beyitten oluşur.
E) Uyak düzeni: "aa/ba/ca/da…"
şeklindedir. Birinci beyit kendi içerisinde uyaklıdır. Sonraki dizelerde ilk
dize serbest; sonraki dize birinci beyitle uyaklıdır.
2. Türk divan şiirinin 15. yüzyıl sonlarının en önemli temsilcilerinden olan sanatçı 15. yüzyılın gazel ustası sayılır. Gazellerinde, aşk ve rindleri (güzelleri) konu edinir. Şiirlerinde atasözlerine ve halk söyleyişlerine yer vererek Divan Edebiyatı'nda bir nev'i mahallileşme akımını başlatır. Bu atasözleri ve söyleyişleri hemen hemen her gazelinde yer alır. Kaside, mersiye ve gazellerinde kendine has buluşlar ve benzetmeler dikkat çekmektedir. Türkçeyi Arapça ve Farsçanın etkilerine karşı korumaya çalışmış, Divan şiirini İran şiirinin etkisinden uzaklaştırarak halk dili ve kültürünü ön plana çıkarmış bunu da şiirlerine yansıtmıştır. Kastamonu'da olduğu sıralarda yazdığı ünlü "döne döne" redifli gazeliyle kısa sürede tanınmıştır.
Yukarıda sözü edilen Divan Edebiyatı sanatçısı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ahmet Paşa
B) Baki
C) Taşlıcalı Yahya
D) Necati Bey
E) Ahmedi
3. Hem hece hem de aruz veznini
kullanan tasavvuf şairidir. (I) Tasavvufi bilgileri halka yaymayı amaç
edindiğinden eserlerini açık, anlaşılır ve yalın bir dille oluşturmuştur. (II)
Devrinde hâkim görüş olan "Türkçe ile eser yazılmaz." anlayışına
karşı çıkarak eserlerini Türkçe yazar. (III) Eserlerinde tasavvufun yanı sıra
yoğun şekilde dini motifler mevcuttur. (IV) Yapıtlarında Nabi'nin
"Hayrabad" adlı eserinden esinlenmiştir. (V)
"Âşık Paşa" ile ilgili yukarıdaki numaralanmış yerlerin hangisinde yanlış bir bilgi verilmiştir?
A) I B) II C) III D) IV E) V
4. Divan Edebiyatı şiirinin
Anadolu'daki temsilcisidir. Divan Edebiyatı'nın onunla başladığı kabul edilir.
Türk edebiyatında ilk gazel ve kaside örnekleri ona aittir. İran edebiyatının
etkisiyle din dışı konularda Türkçe şiirler yazmıştır. Yaşadığı dönemin diğer
şairleri gibi davranmamış şiirlerinde tasavvufi konulara yer vermemiştir. Aşk
konusu başta olmak üzere devrinin sosyal hayatını, ahlak ve güzellik
anlayışını, şarap ve tabiat gibi konuları şiirlerinde işlemiştir. Eğlence
meclisleri, bahar coşkusu, özlem temaları şiirlerinde ön plana çıkmıştır.
Selçuklu Sultanı Alaaddin Keykubat'ın isteğiyle 20 bin beyitlik "Şelçuklu
Şehnamesi"ni yazmıştır. Eser, Farsça olarak kaleme alınmış fakat günümüze
ulaşmamıştır.
Yukarıda sözü edilen Divan Edebiyatı sanatçısı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sultan Velet
B) Hoca Dehhani
C) Mevlana
D) Baki
E) Nef'i
5. "Divan şiiri" ile ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Soyut konular işlenmiş yaşamı
ilgilendiren somut konulara pek yer verilmemiştir.
B) Divan şiirinde şairlerin karşısında
sürekli olarak vefasız ve merhametsiz bir sevgili yer alır.
C) Şairler, son beyitte mahlaslarını
söylememişlerdir.
D) Beyit bütünlüğü esas alındığından konu
beyitte tamamlanmıştır. Her beyit kendi başına bir anlam taşır.
E) Dil oldukça ağır, anlatım süslü,
sanatlı ve ağdalıdır.
6. Aşağıdakilerden hangisi Divan Edebiyatı'nda kullanılan nazım şekillerinden biri değildir?
A)
Mesnevi
B)
Terbi
C)
Tahmis
D)
Destan
E) Tardiye
7. Aşağıdaki
eserlerden hangisi "mesnevi" nazım şekliyle yazılmamıştır?
A)
Kutadgu Bilig (Yusuf Has Hacib)
B) Şikâyetname (Fuzuli)
C) Yusuf u Züleyha (Şeyyad Hamza)
D) Risaletün Nushiyye (Yunus Emre)
E)
İskendername (Ahmedi)
8. Yaşanılan yerli hayat eserlerinde olduğu gibi yer almış, halkın inanışını, yaşayış biçimini işlemiştir. (I) Divan şiirine yenilik getirmiş, Divan şiirinin soyut dünyasından uzaklaşmış, somut gerçekleri şiire taşımıştır. (II) Mahallileşme akımını canlandırmış, İstanbul Türkçesini, halk dilini, halk dilindeki deyimleri şiirlerine yansıtmakla Divan şiirine yerli ve renkli bir hava getirmiştir. (III) Türk edebiyatında şarkı türünün en önemli temsilcisidir. "Şarkı şairi" olarak da bilinir. (IV) Şeyh Galip başta olmak üzere pek çok şaire nazire yazmıştır. (V)
Yukarıdaki numaralanmış yerlerin hangisinde Divan Edebiyatı sanatçısı "Nedim" ile ilgili yanlış bir bilgi verilmiştir?
A) I
B) II C) III D) IV E) V
9. I. Ona göre şiirdeki mana,
işitilmemiş, söylenmemiş, yeni olmalıdır.
II. Dindar, olgun, temiz fıtratlı, naif ve
bilgin biridir. Dindar dünya görüşü şiirlerine de yansır.
III. "Hikemi şiir" akımının kurucusu sayılır. Hikemi tarz, öğüt ve bilgi vermeyi ilke edinen, amacı okuyucuyu aydınlatmak ve ona yol göstermek olan şiir anlayışıdır.
Yukarıda sözü edilen Divan Edebiyatı sanatçısı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Baki
B) Nef'i
C) Nabi
D) Enderunlu Vasıf
E) Neşati
10. I. Onun döneminde Divan şiiri,
İranlı ünlü şairlerin şiirlerine teknik açıdan ulaşmıştır.
II. Şiirlerinde tasavvufa ve dini konulara
değinmemiş, çoğunlukla din dışı konuları işlemiştir.
III. Neşeli, hoş sohbet ve hırslı bir kişiliğe
sahiptir.
IV. Şiirlerinde İstanbul ve doğadan
çizgiler ön plana çıkar.
V. Ona büyük ün kazandıran eseri "Mersiye-i Hazret-i Süleyman" isimli "Kanuni Mersiyesi"dir.
Yukarıda sözü edilen Divan Edebiyatı sanatçısı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Baki
B) Nef'i
C) Necati Bey
D) Fuzuli
E) Zati
11. Padişahtan almış olduğu tımarın verilmemesi üzerine eseri kaleme alan Şeyhi eserde, sosyal adaletsizlikleri ince ve alaycı bir şekilde dile getirmiştir. Eser, 126 beyitten oluşan alegorik hiciv bir mesnevidir. Çelebi Sultan Mehmet'e sunulan eserde öküzlerin rahatına ve boynuzlarına imrenen bir eşeğin sonunda kulaklarından olması anlatılır. Prof. Dr. Faruk Timurtaş tarafından neşredilen eser, dil açısından da oldukça başarılı bir yapıttır.
Yukarıda sözü edilen eser aşağıdakilerden hangisidir?
A) Mantıku't Tayr
B) Şikâyetname
C) Harname
D) Hüsn ü Aşk
E) Garipname
12. Vakanüvis
unvanıyla ön plana çıkan sanatçı tarih yazılışına yepyeni bir stil getirir.
Renkli ve çekici bir üsluba sahiptir. Çağına göre sade sayılabilecek bir dil
kullanmış padişah ve vezirlerin eksik taraflarını güçlü bir anlatımla
eleştirmiştir. Olayları sosyal çevreleri de dikkate alarak anlatmıştır. Osmanlı
tarihinin 1574-1659 yılları arasında yer alan olaylarını anlattığı eseriyle ön
plana çıkmıştır. Eserde devlet yönetimindeki bozukluklardan ve bunların nedenlerinden
söz etmiş devrin sosyal hayatını tasvir etmiş, olayları son derece zarif ve
canlı bir üslupla dile getirmiştir.
Yukarıda sözü edilen Divan Edebiyatı sanatçısı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Enderunlu Fazıl
B) Enderunlu Vasıf
C) Naima
D) Nabi
E) Kâtip Çelebi
13. Kasidede asıl konuya geçişin sağlandığı bölüm………. şairin kendini ve şiirini övdüğü bölüm ise ……….olarak adlandırılır.
Yukarıdaki boşluklara sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir?
A)
Girizgah – Fahriye
B)
Nesib – Methiye
C)
Nesib – Fahriye
D)
Girizgah – Methiye
E) Tegazzül – Fahriye
14. 17. yüzyıl Divan nesrinin önemli
şahsiyetlerinden biridir. Önceleri orduda görev almış sonrasında kendini
tamamen ilme adamıştır. Bilime verdiği değerle tanınır. Bu konuda ilk yazar ve
düşünür olarak kabul görür. Tarih, felsefe, coğrafya, tıp, sosyoloji,
bibliyografya alanlarında çalışmalar yapar. Çok zengin ve büyük bir kitaplığı
vardır. Mirasını dahi kitaplara yatıran biri olarak bilinir. Daha çok didaktik
amaçlı nesirler kaleme alır. Üslubunda ilmin ciddiyeti ön plana çıkar. Ona asıl
ününü kazandıran İslam dünyasında da önemli bir yere sahip olan "Küşfü'z
Zünun" ve "Cihannüma" adlı eserleridir.
Yukarıda sözü edilen Divan Edebiyatı sanatçısı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Evliya Çelebi
B) Kâtip Çelebi
C) Naima
D) Şeyh Galip
E) Nedim
15. Aşağıdakilerden hangisi "Mevlana"ya ait
eserlerden biri değildir?
A) Divan-ı Kebir
B) Mektubat
C) Fihi Mafih
D) Meclis-i Seba
E) Hüsn ü Aşk
16. Âşık Paşa'nın Farsça kaleme aldığı rubailer, bu türün Türk edebiyatında hızla çoğalmasına neden oldu. (I) Edebiyatımızda 16. yüzyılda Kara Fazlî ve Fuzûlî bu türde önemli örnekler verirler. (II) 17. yüzyıl ise Türk edebiyatında rubainin altın çağıdır. (III) Azmizâde Haletî, 17. yüzyılda ön plana çıkar ve bin civarında rubai kaleme alır. (IV) Cumhuriyet Dönemi'nin en büyük rubai ustası ise Yahya Kemal Beyatlı'dır. (V)
"Rubai" türüyle ilgili yukarıdaki numaralanmış yerlerin hangisinde yanlış bir bilgi verilmiştir?
A)
I B) II C) III D)
IV E) V
Senden boşalan bağrıma gözyaşları dolmuş
Gördüm ki yazın bastığımız otları solmuş
Son demde bu mevsim gibi benzim de kül olmuş
Geçtim yine dün eski hazan bahçelerinden
Yukarıdaki şiirin nazım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?
A)
Türkü
B)
Muhammes
C)
Şarkı
D)
Müseddes
E)
Terbi
18. "Mahallileşme (Yerlileşme) Akımı" ile ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Deyim ve atasözlerinin kullanılmasından kaçınılmıştır.
B)
Mahallileşme ile halkın konuşma dilinde yer alan bazı unsurlar şiirde yer almaya
başlamıştır.
C)
Divan Edebiyatı'nın yabancı dilleri olan Arapça ve Farsçanın şiirdeki
hâkimiyeti kırılmıştır.
D)
Mahallileşme (yerlileşme) akımıyla günlük ve sıradan olaylar şiirin konusu
haline gelmiştir. Bu anlamda divan şiirinin soyut dünyasının dışına
çıkılmıştır.
E)
İstanbul'un eğlence yerleri, çeşitli semtleri, aşk hayatı; şarkı, gazel,
mesnevi ve kasidelerle yine İstanbul halkının diliyle anlatılmaya
çalışılmıştır.
19. "Terciibent" nazım
şekliyle ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A)
5 veya 10 beyitten oluşan bentlerden oluşur.
B)
Bentlerin kafiye düzeni gazelinki gibidir.
C)
Hece ölçüsüyle yazılır.
D)
Terkibibentten farkı vasıta beytinin her bendin sonunda tekrarlanmasıdır.
E)
Bent sayısı ve bentlerde yer alan beyit sayısı terkibibentle aynıdır.
20. "Ülkelerin Aynası"
anlamına gelen eser seyahatname türünde yazılmış tarih ve coğrafya açısından
son derece değerli bir yapıttır. Eserde yazar, Portekiz donanmasıyla Hint
Denizi'nde çarpışırken fırtına yüzünden gemilerini kaybetme hadisesini,
Hindistan'dan Bağdat'a dönerken görülen şehirleri, yolda karşılaşılan ilginç olayları,
ziyaret edilen türbeleri anlatmıştır. Şiirlerinden örneklerin de yer aldığı
eser 1557'de İstanbul'da tamamlanmıştır.
Yukarıda sözü edilen eser aşağıdakilerden hangisidir?
A) Babürname
B) Mir'atü'l Memalik
C) Hayriye
D) Keşfü'z Zünun
E) Sefaretname
CEVAP ANAHTARI: 1-B 2-D 3-E 4-B 5-C 6-D
7-B 8-E 9-C 10-A 11-C 12-C 13-A 14-B 15-E 16-A 17-C 18-A 19-C 20-B
Ayrıca bakınız
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder