Samim Kocagöz (1916-1993)

samim kocagoz

Yazar Samim Kocagöz, 13 Şubat 1916'da Aydın Söke'de doğdu. 1937'de İzmir Lisesini bitirdikten sonra İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünü de 1942'de bitirdi. 1942-1945 yılları arasında Lozan'da sanat tarihi üzerinde çalıştı. Lozan dönüşü bir süre İzmir Ticaret Okulunda edebiyat dersleri; Devlet Konservatuarında da sanat tarihi dersleri verdi. Sonra Aydın Söke'de çiftçilik yaptı.

Samim Kocagöz, Aydın Söke'de çiftçilikle uğraşırken yeteneğini ve zamanını edebiyata vermeye başladı. İlk romanı "İkinci Dünya"yı 1938'de yayımladı. "Uyanış", "Servet-i Fünun", "Hep", "Ses", "Bu Topraktan", "Vatan" "Fikirler", "Yeditepe", "Yenilikler" gibi dergilerle "Demokrat İzmir" gazetesinde yayımlanan "Telli Kavak", "Kalpaklılar" gibi öykülerle tanındı.

Samim Kocagöz, 1950'de Yeni İstanbul gazetesi ile New York Herald Tribune gazetesinin düzenlediği Dünya hikâye yarışmasında "Sam Amca" öyküsüyle birincilik kazandı. "Yağmurdaki Kız" ile 1986 Türk Dil Kurumu Öykü Ödülü'nü; "Alandaki Delikanlı" ile 1978 Lions Hikâye Ödülü'nü; "Eski Toprak" kitabıyla da Orhan Kemal Roman Armağanı'nı kazandı

Samim Kocagöz, 5 Eylül 1993'te İzmir'de öldü.

 

Edebi Kişiliği

 
  • Toplumcu gerçekçi anlayışla eser veren sanatçılardandır.
  • Roman ve hikâyelerinin konusunu Ege Bölgesi'nden, en çok yaşadığı yer olan Söke bölgesinden ve Menderes vadisinin toprak problemlerinden aldı. Söke yöresinde yaşayan halkın yaşamı ve ekonomik şartları, toprağa bağlı yaşam, makineleşmeden dolayı işsiz kalan insanlar, pamuk ve tütün tarlalarında karnını doyurmaya çalışan işçiler eserlerinin ana konularını oluşturdu.
  • Güçlü gözlemlere dayanarak kasaba ve köy insanlarının sorunlarını, duygularını ve günlük yaşamlarını anlattı.
  • Eserlerindeki kişileri yaşadıkları dönemden ve çevre özelliklerinden soyutlamadan zaman ve çevre betimlemeleriyle verdi. 
  • Özellikle romanlarında toplumun bütün katmanlarından tiplere yer verdi. Romanlarda küçük ayrıntıları bile sağlam bir zincirin halkaları gibi örgülemeyi başardı.
  • Eserlerinde oldukça yalın ve anlaşılır bir dil kullandı. Anlatımda gerçekçi bir tutum takındı.
  • Servetifünun, Hep, Ses, Uyanış, Bu Topraktan, Fikirler, Vatan dergilerinde yayımlanan öyküleri ile ünlendi.
  • "Sam Amca" adlı hikâyesi dünya hikâye yarışmasında birinci oldu. "Sam Amca"yı oluşturan öykülerde değişen üretim koşullarının ortaya çıkardığı sorunları ön plana çıkardı. On çift öküzün on günde yapamayacağı işi bir günde yapan John Deereler, Massey-Haisler, Oliverler'in toprağa hâkimiyetini işledi. Bunlar yüzünden insanların ekmeklerinden oluşuna dikkatleri çekmeye çalıştı.
  • Olayları yaşamış bir kişiden dinleyerek "Kalpaklılar" romanını oluşturdu. Eserde, Kurtuluş Savaşı sürecini İzmir'in işgalinden başlayarak destansı bir dille anlattı. Belgesel nitelikteki eserde savruk bir dil kullandı. Eserde Hasan Tahsin Bey, Talip, Müjgan, Yusuf başlıca kahramanlar olarak ön plana çıktı. 
  • "Yılan Hikâyesi" eserinde çevredeki halk kavgalarını, ağalarla topraksız köylülerin çatışmalarını işledi. 
  • "Doludizgin" romanında Türk Kurtuluş Savaşı'na değindi. Kişileri burada oldukça canlı bir şekilde tasvir etti.
  • "Bir Şehrin İki Kapısı" eserinde kasabanın ileri gelenleriyle gençler arasındaki ilişkileri ele aldı.
  • "On Binlerin Dönüşü"nde farklı fikirlere sahip üniversiteli gençlerin özellikle de İstanbul Üniversitesi çevresinde gelişen II. Dünya Savaşı yıllarındaki çatışmaları ele aldı.
  • Öykü türündeki başarısından dolayı ölümünden sonra adına bir öykü ödülü kondu.
  • Bazı eserleri Almanca, Rusça, Fransızca ve Bulgarcaya çevrildi. 

 

Eserleri
 
Roman

Kalpaklılar

Doludizgin

Yılan Hikâyesi

On Binlerin Dönüşü

Bir Karış Toprak

Bir Çift Öküz

Mor Ötesi

İzmir'in İçinde

 
Öykü

Sığınak

Telli Konak

Sam Amca

Gecenin Soluğu

Alandaki Delikanlı

 
Ayrıca bakınız


Öz (Saf) Şiir Anlayışını Sürdüren Şiir


Serbest Nazım ve Toplumcu Gerçekçi Şiir


Milli Edebiyat Zevk ve Anlayışını Sürdüren Şiir (Memleketçiler)


Birinci Yeni (Garipçiler)


Garip Dışında Yeniliği Sürdüren Şairler


Maviciler


Hisarcılar


İkinci Yeni Şiiri


1960 Sonrası (İkinci Yeni Sonrası) Toplumcu Şiir


1980 Sonrası Türk Şiiri


Cumhuriyet Döneminde Halk Şiiri


Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Anlatmaya Bağlı Metinler (Hikâye-Roman)


Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Göstermeye Bağlı Metinler (Tiyatro)


Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Öğretici Metinler


Ayrıca bakınız


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder