Samiha Ayverdi (1906-1993)

Fikir adamı ve yazar kimlikleriyle tanınan Samiha Ayverdi, 25 Kasım 1905'te İstanbul'un Şehzadebaşı semtinde doğdu. Yarbay İsmail Hakkı Bey ile Fatma Meliha Hanım'ın kızıdır.

Samiha Ayverdi, ilk tahsilini beş yaşındayken mahalle mektebinde yaptı. Daha sonra Süleymaniye Kız Numune Mektebinde eğitim gördü. Özel derslerle kendini yetiştirmeye çalıştı. Zengin bir kütüphanesinin olması yetişmesinde çok büyük katkı sağladı. Fransızcasını çok iyi derecede geliştirdi. Felsefe, tarih, edebiyat ve tasavvuf alanlarında kendini yetiştirdi. Ayrıca güzel sanatlarla ilgilenip keman çalmayı öğrendi.

Samiha Ayverdi, ilk romanı olan "Aşk Budur"u 1938'de yayımladı. 1946'dan sonra özellikle fikir ve tarih yapıtlarına ağırlık verdi.

Samiha Ayverdi, 22 Mart 1993'te İstanbul'da vefat etti. Cenazesi, İstanbul Zeytinburnu'nda bulunan Merkez Efendi Camisi'nin bahçesine defnedildi.

Edebi Kişiliği

 

• Son dönem Türk edebiyatının önemli şahsiyetlerindendir.
• Bireyin iç dünyasını esas alan romancılar arasında yer alır.
• Romanlarını geçmiş ve şimdiki zaman üzerine bina eder. Batılılaşmanın toplum ve ailede yol açtığı sorunları roman kahramanlarının iç dünyalarından yola çıkarak dile getirir.
• İstanbul'un eski gelenek ve görenekleriyle kendisinin hayat tecrübeleri romanlarının konusunu oluşturur. Tarih, romanlarında çok yoğun bir şekilde geçer.
• Tasavvuf düşüncesini romanlarında canlandırmak isteyen sanatçı, Hz. Rifa'î'ye bağlılığı, tasavvufu eserlerinde en hâkim tema haline getirir.
• Yapıtlarında Türk ve Osmanlı Kültürünün derin izlerine rastlanır.
• İstanbul Türkçesini başarıyla kullanır.
• En önemli yapıtlarından biri olan "İbrahim Efendi Konağı"nda muhteşem bir devletle şatafatlı bir konağın yıkılışını konu edinir. Eser, geçmişe duyduğu özlemi çok güzel bir şekilde yansıtır.
• "Batmayan Gün" romanında geçmiş arayışı ön plana çıkar.
• Samiha Ayverdi, 1878'de Türkiye Milli Kültür Vakfı Armağanı'nı; 1984'te Türk Milli Kültürüne Hizmet Şeref Armağanı'nı kazandı. Ayrıca "Yeryüzünde Birkaç Adım" eseriyle Boğaziçi Başarı Ödülü'nü aldı. 1988'de yayımlanan "Hey Gidi Günler Hey" eseri sayesinde Türkiye Yazarlar Birliği tarafından kendisine Yılın Dil Ödülü verildi. 1992'de İLESAM tarafından verilen Üstün Hizmet Ödülü'nü aldı. 

 

Eserleri

Roman

İbrahim Efendi Konağı

Batmayan Gün

Mesihpaşa İmamı

Ateş Ağacı

Son Menzil

Yaşayan Ölü

Öykü

Mabette Bir Gece

Biyografi

Abide Şahsiyetler

Anı

Bir Dünyadan Bir Dünyaya

Bağ Bozumu

İstanbul Geceleri

 

Ayrıca bakınız

Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı

Öz (Saf) Şiir Anlayışını Sürdüren Şiir

Necip Fazıl Kısakürek (1904-1983)

Ahmet Hamdi Tanpınar (1901-1962)

Asaf Halet Çelebi (1907-1958)

Ahmet Muhip Dıranas (1908-1980)

Cahit Sıtkı Tarancı (1910-1956)

Yedi Meşaleciler

Ziya Osman Saba (1910-1957)

Yaşar Nabi Nayır (1908-1981)

Cevdet Kudret Solok (1907-1992)

Vasfi Mahir Kocatürk (1907-1961)

Sabri Esat Siyavuşgil (1907-1968)

Muammer Lütfi Bahşi (1903-1947)

Kenan Hulusi Koray (1906-1943)

Serbest Nazım ve Toplumcu Gerçekçi Şiir

Nazım Hikmet Ran (1902-1963)

Rıfat Ilgaz (1911-1993)

Ercüment Behzat Lav (1903-1984)

Hasan İzettin Dinamo (1909-1989)

Milli Edebiyat Zevk ve Anlayışını Sürdüren Şiir (Memleketçiler)

Ahmet Kutsi Tecer (1901-1967)

Ömer Bedrettin Uşaklı (1904-1946)

Kemalettin Kamu (1901-1948)

Halide Nusret Zorlutuna (1901-1984)

Şükufe Nihal Başar (1896-1973)

Necmettin Halil Onan (1902-1968)

Ali Mümtaz Arolat (1897-1967)

Arif Nihat Asya (1904-1975)

Orhan Şaik Gökyay  (1902-1994)

Zeki Ömer Defne (1903-1992)

Behçet Kemal Çağlar (1908-1969)

Hüseyin Nihal Atsız (1905-1975)

Birinci Yeni (Garipçiler)

Orhan Veli Kanık (1914-1950)

Oktay Rıfat Horozcu (1914-1988)

Melih Cevdet Anday (1915-2002)

Garip Dışında Yeniliği Sürdüren Şairler

Fazıl Hüsnü Dağlarca (1914-2008)

Behçet Necatigil (1916-1979)

Cahit Külebi (1917-1997)

Bedri Rahmi Eyüboğlu ( 1911-1975)

Hilmi Yavuz ( 1936)

Sabahattin Kudret Aksal (1920-1993)

Cahit Zarifoğlu (1940-1987)

Ceyhun Atuf Kansu (1919-1978)

Sedat Umran (1926-2013)

Ümit Yaşar Oğuzcan (1926-1984)

Dilaver Cebeci (1943-2008)

Gülten Akın (1933)

Ahmet Arif (1927)

Hasan Hüseyin Korkmazgil (1927-1984)

Özdemir Asaf (1923-1981)

Neyzen Tevfik Kolaylı (1880-1963)

Enis Batur (1952)

Kemal Özer (1935)

Maviciler

Attila İlhan (1925-2005)

Ahmet Oktay (1933)

Hisarcılar

Mehmet Çınarlı (1925-1999)

İlhan Geçer (1917-2004)

Bekir Sıtkı Erdoğan (1926)

Yavuz Bülent Bakiler (1936)

İkinci Yeni Şiiri

Cemal Süreya (1931-1990)

Ece Ayhan (1931-2002)

Edip Cansever (1928-1986)

Sezai Karakoç (1933)

İlhan Berk (1918-2008)

Turgut Uyar (1927-1985)

Ülkü Tamer (1937)

1960 Sonrası (İkinci Yeni Sonrası) Toplumcu Şiir

Ataol Behramoğlu (1942)

Refik Durbaş (1944)

Nihat Behram (1946)

Süreyya Berfe (1943)

İsmet Özel (1944)

1980 Sonrası Türk Şiiri

Hüseyin Atlansoy (1962)

Haydar Ergülen (1956)

Murathan Mungan (1955)

Sunay Akın (1962)

Küçük İskender (1964)

Cumhuriyet Döneminde Halk Şiiri

Âşık Veysel Şatıroğlu (1894-1973)

Âşık Murat Çobanoğlu (1940-2005)

Âşık Mahzuni Şerif (1943-2002)

Âşık Şeref Taşlıova (1938)

Âşık Feymani (1942-)

Abdürrahim Karakoç (1932-2012)

Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Anlatmaya Bağlı Metinler (Hikâye-Roman)

Emine Işınsu Öksüz (1938)

Sevinç Çokum (1943)

Cevat Şakir Kabaağaçlı (Halikarnas Balıkçısı) (1890-1973)

Mithat Cemal Kuntay (1885-1956)

Aka Gündüz (1885-1958)

Nahit Sıtkı Örik (1895-1960)

Dursun Akçam (1930-2003)

Mahmut Makal (1930)

Abbas Sayar (1923-1999)

Sabahattin Ali (1907-1948)

Mahmut Yesari (1895-1945)

Kemal Bilbaşar (1910-1983)

Kemal Tahir (1910-1974)

Fakir Baykurt  (1929-1999)

Sadri Ertem (1898-1943)

Talip Apaydın (1926)

Zeyyat Selimoğlu (1922-2000)

Faik Baysal (1922-2002)

Yaşar Kemal (1922-2005)

Orhan Kemal (1914-1970)

Necati Cumali (1921-2001)

Aziz Nesin (1915-1995)

Samim Kocagöz (1916-1993)

Orhan Hançerlioğlu (1916-1991)

Tarık Dursun (1931)

Peyami Safa (1899-1961)

Abdülhak Şinasi Hisar (1887-1963)

Tarık Buğra (1918-1995)

Mustafa Kutlu (1947)

Sait Faik Abasıyanık (1906-1954)

Haldun Taner (1915-1986)

Bahaeddin Özkişi (1928-1975)

Vüs'at Orhan Bener (1922-2005)

Bilge Karasu (1930-1995)

Rasim Özdenören (1940)

Yusuf Atılgan (1921-1989)

Füruzan (1935)

Ferit Edgü (1936)

Orhan Pamuk (1952)

Adalet Ağaoğlu (1929)

Oğuz Atay (1934-1977)

Selim İleri (1949)

Nezihe Meriç (1925-2009)

Oktay Akbal (1923)

Pınar Kür (1945)

Ayşe Kulin (1941)

Tomris Uyar (1941-2003)

Latife Tekin (1957)

Elif Şafak (1971)

Buket Uzuner (1955)

Tahsin Yücel (1933)

İnci Aral (1944)

Nazlı Eray (1945)

Ayla Kutlu (1938)

Oya Baydar (1940)

Nedim Gürsel (1951)

Leyla Erbil (1931-2013)

Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Göstermeye Bağlı Metinler (Tiyatro)

Muhsin Ertuğrul (1892-1979)

Cevat Fehmi Başkut (1905-1971)

Refik Erduran (1928)

Recep Bilginer (1922-2005)

Turan Oflazoğlu (1932)

Orhan Asena (1922-2001)

Turgut Özakman (1930)

Güngör Dilmen Kalyoncu (1930-2012)

Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Öğretici Metinler

Nurullah Ataç (1898-1957)

Suut Kemal Yetkin (1903-1980)

Sabahattin Eyüboğlu (1908-1973)

Mehmet Kaplan (1915-1986)

Salah Birsel (1919-1999)

Cemil Meriç (1916-1987)

Pertev Naili Boratav (1907-1998)

Eflatun Cem Güney (1896-1981)

Şevket Süreyya Aydemir (1897-1976)

Şevket Rado (1913-1988)

İskender Pala (1958)

Nihat Sami Banarlı (1907-1974)

Asım Bezirci (1928-1993)

İsmail Habip Sevük (1892-1954)

Ayrıca bakınız

Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı Test 1

Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı Test 2

Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı Test 3

Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı Test 4

Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı Test 5

Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı Test 6

Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı Test 7

Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı Test 8

Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı Test 9

Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı Test 10

Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı Test 11

Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı Test 12

Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı Test 13

Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı Test 14

Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı Test 15

Ana Sayfa