Roman, öykü, şiir ve tiyatro oyuncusu olarak ön plana çıkan Rıfat Ilgaz, 7 Mayıs 1911'de Kastamonu'nun Cide ilçesinde doğdu. İlkokula Cide'de başlayıp ilkokulu Terme'de bitirdi. Ortaöğrenimine ise Kastamonu'da başladı fakat liseden ayrılıp Muallim Mektebine kaydoldu.
Rıfat Ilgaz, öğrenimini tamamladıktan
sonra Bolu, Gerede, Akçakoca ve Gümüşova'da sınıf öğretmenliği yaptı. Daha
sonra Ankara Gazi Eğitim Enstitüsünü 1938'de bitirdi. 1940 yılında da Edebiyat
Fakültesi Felsefe Bölümüne girdi.
Yazın hayatına şiirle başlayan Rıfat Ilgaz, 1943'te ilk şiir kitabı olan "Yarenlik"i yayımladı. 1944 yılında yayımlanan "Sınıf" ismindeki şiir kitabı ise sakıncalı bulundu ve toplatıldı. Bunun yüzünden bir süre cezaevinde kaldı. 1947'de Sabahattin Ali ve Aziz Nesin'le çıkardıkları "Marko Paşa" kadrosuna girdi. Dergide mizah yoluyla Türk siyasi hayatı eleştirildi. Rıfat Ilgaz, sık sık kapatılan bu derginin daha sonra müdürü oldu. 1950'de gazeteciliğe başladı. Dönemin önemli dergilerinden olan "Yürüyüş" dergisini yönetti. 1952'de "Adembaba" ismindeki mizah dergisini çıkardı. Dönemin önde gelen birçok mizah dergilerinde yazılar yayımladı. "Yeni Gazete"de yazılar kaleme aldı. Yazıları ve şiirleri yüzünden başı bir daha derde girdi. Bunlar için beş buçuk yıl hapis cezası çekti.
Rıfat
Ilgaz, yazın alanında asıl ününe Türkiye'deki eğitim sitemini eleştirmek
amacıyla kaleme aldığı "Hababam Sınıfı" kitabıyla kavuştu. Öyküler
dizisi şeklindeki eser, tiyatroya ve defalarca kez de sinemaya uyarlandı. Rıfat
Ilgaz, 1961'den sonra "Vatan", "Yeni Ulus", "Yeni
Gün" ve "Demokrat İzmir" gazeteleri ile "Akbaba"
dergisinde yazılar kaleme aldı. 12 Eylül darbesiyle tekrar gözaltına alındı.
Serbest bırakıldıktan sonra ömrünün sonuna kadar yaşadığı İstanbul'da 7 Temmuz
1993'te hayata gözlerini yumdu. Cenazesi, Zincirlikuyu Mezarlığı'na defnedildi.
- Toplumcu gerçekçi şair ve yazarlar arasında yer
alır.
- Eserlerinde yoksulların yaşamını mizahi bir
üslupla anlatır.
- "Hababam Sınıfı" romanıyla tanınır. Bu
roman ona büyük bir ün kazandırır.
- Oldukça verimli bir sanatçı olan Rıfat Ilgaz,
roman, mizah öyküleri, şiir ve çocuk kitapları başta olmak üzere pek çok
alanda eserler kaleme alır.
- Şiirlerinde Nazım Hikmet'in etkisi görülür.
- İlk şiir kitabı olan "Yarenlik"te
çevresindeki insanların hayatlarını anlatır.
- Romanlarında Kastamonu hayatını konu alır.
Toplumsal değişim ve çarpıklıkları hicveder.
- Sorunları oldukça yalın bir dille ortaya koyan
Rıfat Ilgaz, kişilerin yaşantısını öykünmesiz ve gösterişsiz, sade bir
dille yansıtır.
- Hayatının son demlerinde çocuk kitapları kaleme
alır.
- Aziz Nesin ve Sabahattin Ali ile çıkardıkları
"Marko Paşa" dergisi yazın hayatımızda önemli bir yer tutar.
Dergide, mizahi bir üslupla siyaset eleştirisi yapılır.
- Adına birçok etkinlik ve festival düzenlenir.
- "Karartma Geceleri" önemli
romanlarından birisi olarak ön plana çıkar. 100 Temel Eser arasında
tavsiye edilen romanda Rıfat Ilgaz, Türkçe öğretmeni Mustafa Ural'ın
hikâyesini anlatır. Eserde, II. Dünya Savaşı betimlenir. İstanbul'da
geceleri baskın tehlikesine karşın şehir karartılır. Anı niteliği taşıyan
eserde halkın psikolojisi ön plana çıkarılır. Eser, Yusuf Kurçenli
tarafından filme çekilir ve birçok ödül alır.
- "Hababam Sınıfı" romanı hem film
uyarlamalarına esin kaynağı olur hem de tiyatroda sahnelenir. Rıfat Ilgaz,
isminin sakıncalı olmasından ötürü Hababam Sınıfı'nı "Stepne"
takma adıyla yazar. Eserde, Türkiye'deki eğitim sistemi eleştirilir.
Eserleri
Şiir
Yârenlik
Sınıf
Yaşadıkça
Üsküdar'da
Sabah Oldu
Devam
Soluk
Soluğa
Karakılçık
Uzak
Değil
Alagöz
Kulağımız Kirişte
Öykü
Garibin
Horozu
Şeker
Kutusu
Radarın
Anahtarı
Don
Kişot İstanbul'da
Kesmeli Bunları
Roman
Karartma
Geceleri
Yıldız
Karayel
Sarı
Yazma
Halime
Kaptan
Hababam
Sınıfı
Karadeniz'in
Kıyıcığında
Pijamalılar
Anı
Kırk
Yıl Önce Kırk Yıl Sonra
Yokuş Yukarı
Ayrıca bakınız
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder