Pertev Naili Boratav (1907-1998)

pertev naili boratav

Halk bilimi ve folklor araştırmacısı olarak ön plana çıkan Pertev Naili Boratav, 02 Eylül 1907'de Gümülcine'de dünyaya geldi. Annesinin anlattığı masallarla büyüdü. Çocukluk yılları babasının kaymakam olarak görev yaptığı Gülşehir, Develi ve Mudurnu'da geçti. 1924'te İstanbul Kumkapı Fransız Kolejinde liseye başladı. Daha sonra 1927'de İstanbul Erkek Lisesini bitirdi.

Lisenin son sınıfındayken Mudurnu halk türkülerini bir araya getirerek ömrü boyunca sürdüreceği folklor çalışmalarına başladı. 1930'da İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünü bitirdi. Bir süre asistanlık ve öğretmenlik yaptı. Daha sonra Halk Edebiyatı üzerine ihtisas yapıp önce doçent sonra profesör unvanını aldı. 1945'te Hasanoğlan Yüksek Köy Enstitüsü'nde Sabahattin Eyüboğlu ile geleceğin öğretmenlerine folklor derlemeleri ile ilgili eğitim verdi.

Pertev Naili Boratav, "Yurt" ve "Dünya" dergilerinde çıkan incelemeleri nedeniyle soruşturma geçirdi. Siyasi baskıya maruz kalıp CHP iktidarı döneminde görevine son verildi. Bir süre işsiz kalan Boratav, 1948'de yurt dışına gitti. ABD, Almanya ve Fransa'da çalıştı. Burada Stanford Üniversitesi Türkiye bölümünü kurdu. Türk folklorunu Batıda tanıtmak amacıyla yapıtlarını Fransızca, Macarca ve Almanca yayımladı. Paris'te yükseköğrenim kurumlarında öğretim üyeliği yaptı. 

Pertev Naili Boratav, ölene kadar CNRS'de çalıştı. Halk Edebiyatı ile edebiyat ilişkilerini Müller, Goethe, Heine gibi ünlü Alman şairlerinden aldığı örneklerle incelemeye çalıştı. 1972'de Fransa Bilimsel Araştırmalar Ulusal Merkezi'nin ödülünü aldı. "Folklor ve Edebiyat" isimli yapıtıyla da Sedat Simavi Vakfı Edebiyat Ödülü'nü kazandı. Ayrıca T.C. Kültür Bakanlığı Ödülü'nü aldı.


Pertev Naili Boratav, ilk yapıtı olan ve Türk halk hikâyeleri saz şairlerine ait metin ve tetkiklerden oluşan "Köroğlu Destanı"nı 1931'de yayımladı. "Ülkü", "İnsan", "Yurt ve Dünya" ile "Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi" dergilerinde yazılar kaleme aldı. 2000 masal, 40 halk hikâyesi, çocuk oyunları, şarkılar, türküler, oyunlar, fıkra ve şiirlerden oluşan zengin bir arşiv kuran Pertev Naili Boratav, 16 Mart 1998'de Fransa'nın başkenti Paris'te hayata veda etti.

 

Edebi Kişiliği

 
  • Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı'nda halk bilimci ve folklorcu olarak ön plana çıkar.
  • Türk folkloru ve Halk Edebiyatı ile ilgili yaptığı çalışmalarıyla bilinen Pertev Naili Boratav, 200 masal 40 halk hikâyesi, türkü, tiyatro, çocuk oyunu ve fıkralardan oluşan zengin bir arşiv kurar.
  • Türk kültürünün kaynakları arasında Halk Edebiyatı'nı en önemli kaynak olarak gösterir.
  • Anadolu halk kültürü araştırmalarında âşıklık geleneğine yönelir.
  • Âşıklık geleneği ve Anadolu kültürü araştırmaları üzerinde önemli çalışmalar yapar.
  • Nasreddin Hoca fıkralarını derler. "Nasreddin Hoca" isminde bir kitabı da vardır.

 

Eserleri

İnceleme

Folklor ve Edebiyat

Gökoğlu Destanı

İzahlı Halk Şiiri Antolojisi

Az Gittik Uz Gittik

100 Soruda Türk Folkloru

Halk Hikâyeleri ve Halk Hikâyeciliği

Zaman Zaman İçinde

Ayrıca bakınız



Öz (Saf) Şiir Anlayışını Sürdüren Şiir


Serbest Nazım ve Toplumcu Gerçekçi Şiir


Milli Edebiyat Zevk ve Anlayışını Sürdüren Şiir (Memleketçiler)


Birinci Yeni (Garipçiler)


Garip Dışında Yeniliği Sürdüren Şairler


Maviciler


Hisarcılar


İkinci Yeni Şiiri


1960 Sonrası (İkinci Yeni Sonrası) Toplumcu Şiir


1980 Sonrası Türk Şiiri


Cumhuriyet Döneminde Halk Şiiri


Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Anlatmaya Bağlı Metinler (Hikâye-Roman)


Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Göstermeye Bağlı Metinler (Tiyatro)


Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Öğretici Metinler


Ayrıca bakınız


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder