"Beşli" anlamına gelir. Hemen
her konuda yazılabilen muhammeste felsefi fikirler, aşk, sevgili, özleyiş en
çok işlenen konular arasında yer alır.
Bir muhammesin ilk beşliğinde yer alan son
dizenin, aynı beşlikteki diğer dört dize ile uyaklı olması şart değildir.
Muhammes nazım şeklinde beşlik sayısı bir kurala bağlı değildir.
Muhammeslerde ilk bendin beş dizesi birbiriyle sonraki bendlerin son bir veyahut iki dizesi ilk bend ile uyaklıdır. Son bir veya iki dize her bendin sonunda aynen tekrarlanırsa buna "muhammes-i mütekerrir" denir. Bu dizelerde ilk bent ile yalnızca uyak açısından uyuşan muhammesler ise "muhammes-i müzdeviç" adını alır.
Muhammes Nazım Şeklinin Özellikleri
- Beş dizeden oluşur.
- Muhammesler bentlerle kurulan nazım
biçimlerindendir.
- Edebiyatımızda tıpkı murabbalar gibi çok fazla
kullanılan musammatlar içerisinde yer alır.
- Aruz ölçüsüyle yazılırlar.
- Her bendi beş dizeden oluşur.
- En az dört en çok yedi bentten oluşur. Çok az da
olsa 12-13 bente kadar uzayan muhammesler de söz konusudur.
- Bazen 4. ve 5. dizeler nakarat olarak da
tekrarlanabilir
- Uyak düzeni "aaaaa /bbbba /cccca"
şeklindedir.
- Muhammeslerde son bentte şairler mahlasını
söyler.
- Divan şiirinde hemen hemen her şairin denediği
bir türdür.
- Muhammes nazım şekliyle en çok Muhibbi (Kanuni
Sultan Süleyman) eser vermiştir.
Muhammes Nazım Şekline Örnekler
Örnek 1
Şeyh Galip
Örnek 2
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder