Edebiyat Okulu: Mahallileşme (Yerlileşme) Akımı

Divan şiirinde İstanbul'un fethinden sonra başlamış daha sonraki yıllarda yaygınlaşmış bir akım olarak karşımıza çıkar. Mahallileşme akımı ile İstanbul şivesine yaklaşma esas alınmıştır.

Mahallileşme akımına uygun örneklere ilk önce Baki'de rastlanır. Necati Bey de şiirlerinde atasözleri ve deyimleri sık sık kullanmış bu anlamda yerlileşme çalışmalarına önemli katkılar sunmuştur. En güçlü örnekler ise bu akım ile adeta özdeşleşen Nedim'de görülür. 19. yüzyılda yaşayan Enderunlu Vasıf da bu akımı yaygınlaştırmıştır.

Mahallileşme (Yerlileşme) Akımı'nın Özellikleri

Mahallileşme ile halkın konuşma dilinde yer alan bazı unsurlar şiirde yer almaya başlamıştır.
Yerlileşme çabasının bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır.
Mahallileşme (Yerlileşme) Akımı ile İstanbul ağzı ve tabiatına daha fazla yaklaşma amacı güdülmüştür.
Deyim ve atasözlerin kullanılmasına özen gösterilmiştir.
Bu akımla eser verenler açık, sade ve anlaşılır bir dil kullanmaya çalışmışlardır.
Divan Edebiyatı'nın yabancı dilleri olan Arapça ve Farsçanın şiirdeki hâkimiyeti kırılmıştır. Arapça ve Farsça kelime ve kelime gruplarının kullanımı oldukça azalmıştır.
Mahallileşme (Yerlileşme) Akımı'yla günlük ve sıradan olaylar şiirin konusu haline gelmiştir. Bu anlamda divan şiirinin soyut dünyasının dışına çıkılmıştır.
İstanbul'un eğlence yerleri, çeşitli semtleri, aşk hayatı; şarkı, gazel, mesnevi ve kasidelerle yine İstanbul halkının diliyle anlatılmaya çalışılmıştır.
Mahallileşme (Yerlileşme) Akımı'nın en olgun temsilcisi şüphesiz ki Divan şairi Nedim'dir.
Şeyh Galip ve Nedim'in hece ölçüsüyle birer şiir yazmaları Mahallileşme Akımı'nın bir sonucudur.