İlhan Berk (1918-2008)

ilhan berk

Şair, öğretmen ve yazar kimlikleriyle tanınan İlhan Berk, 18 Kasım 1918'de Manisa'da dünyaya geldi. İlk ve ortaöğrenimini Manisa'da yaptı. Balıkesir Necatibey Öğretmen Okulundan mezun olan İlhan Berk, Espiye'de iki yıl ilkokul öğretmenliği yaptıktan sonra Ankara Gazi Eğitim Enstitüsüne devam etti. Burada Fransızca Bölümünü bitirdi.

İlhan Berk, sırasıyla Zonguldak, Samsun ve Kırşehir'de çeşitli okullarda Fransızca öğretmenliği yaptı. İlk şiirlerini de Manisa Halkevi dergisi "Uyanış"ta 1935'te yayımlar. 1940'lara doğru Yeni Edebiyat anlayışı içinde yer alıp "Servet-i Fünun", "Ses", "Yığın", "Yeryüzü", "Kaynak" gibi dergilerde yazılar yazar. Şair İlhan Berk, ayrıca ziraat bankası yayın bürosunda mütercimlik yaptı. 13 yıl gibi uzun bir süre burada çalışarak emekli oldu. Sonrasında Arthur Rimbaud ve Ezra Pound'un şiirlerini çevirerek kitaplaştırdı. Bu zaman diliminden sonra kendini tamamen yazmaya verdi ve peş peşe şiirler kaleme aldı.

"Kül" adlı kitabıyla 1979'da "Türk Dil Kurumu" ve "İstanbul Kitabı" ile de 1980'de Behçet Necatigil Şiir Ödülü'nü; 1983'te "Deniz Eskisi" kitabıyla Yeditepe Şiir Armağanı'nı; 1988'de "Güzel Irmak" kitabıyla da Sedat Simavi Edebiyat Ödülü'nü kazandı.

İlhan Berk, 28 Ağustos 2008'de Muğla Bodrum'da hayata veda etti.

 

Edebi Kişiliği


  • İkinci Yeni hareketinin şairlerindendir. Bu dönemin akımına bağlı kalarak kaleme aldığı şiirlerinde düzyazıyı andıran çok boyutlu, çağrışım gücü yüksek, kapalı şiire yönelir. "Köroğlu", "Galile Denizi", "Çivi Yazısı" kitaplarında bu dönemin şiirleri yer alır. Bu dönem şiirinde anlam oluşturmak için anlamsızlığa yönelir.
  • Lirik şiirleri ile ön plana çıkar. Lirik şiirlerinin yanında toplumcu anlayışla da şiirler yazar.
  • Bazı şiirlerinde kırsal kesime, emekçilere yönelir. Bu şiirlerinde duygu öğesini ön plana çıkarır. Bu şiirlerinde özgürlük, eşitlik ve umut naraları atar.
  • Sürrealizm akımından etkilenir.
  • Şiirin ancak şiir okunarak öğrenebileceğini savunur.
  • "Ulus" duygusunu inkâr eder. Şiirin insanlığa açılması gerektiğini savunur. Bu anlamda kendini "Lanetlenmiş Şairler" arasında görür.
  • Şiirini sürekli olarak yeniler. Sanat hayatı boyunca ismini sürekli taze tutmaya çalışır.
  • İlk şiir kitabı olan "Güneşi Yakanların Selamı"nda Nazım Hikmet'in izleri görülür. Sonraki şiirlerinde bu iz kaybolur.
  • İlhan Berk, Doğu şiirinin klasik kalıplarını deneyip beyit ve türkü biçimlerinden yararlanır. "Âşıkane"de divan kalıplarını kullanır.
  • Şiirlerinde sonsuzluk, kızıl, ateş, hülya en sevdiği sözcükler olarak öne çıkar.
  • Türk şiirinin en deneyci şairlerinden biri olarak kabul edilir.
  • Henüz 19 yaşındayken yazdığı ilk şiirlerinde hece ölçüsünü kullanır. Lirik bir anlayışla şiirler yazar. Aşk, erotizm, tarih, mitoloji, tabiat ve coğrafya şiirlerinde önemli bir yer tutar. "Çivi Yazısı" ve "Otağ" şiirlerinde mitoloji ön plana çıkar. 
  • Bütün yeryüzünü şiire sokan İlhan Berk, şiiri farklı boyutlara taşır.
  • "İstanbul", "Günaydın Yeryüzü", "Türkiye Şarkısı" kitaplarında yer alan şiirlerinde geleceğe yönelik toplumsal özlemleri dile getirir.
  • "Şenlikname"de şiiri düzyazıya yaklaştırır.

 

Eserleri

Şiir

Güneşi Yakanların Selamı

Türkiye Şarkısı

Günaydın Yeryüzü

Çivi Yazısı

Galile Denizi

İstanbul

Otağ

Köroğlu

Âşıkane

Atlas

Taşbaskı

Kül

Galata

Delta ve Çocuk

Pera

Güzel Irmak

Eşik

Şeyler Kitabı

Deneme

Şifalı Otlar Kitabı

Ayrıca bakınız



Öz (Saf) Şiir Anlayışını Sürdüren Şiir


Serbest Nazım ve Toplumcu Gerçekçi Şiir


Milli Edebiyat Zevk ve Anlayışını Sürdüren Şiir (Memleketçiler)


Birinci Yeni (Garipçiler)


Garip Dışında Yeniliği Sürdüren Şairler


Maviciler


Hisarcılar


İkinci Yeni Şiiri


1960 Sonrası (İkinci Yeni Sonrası) Toplumcu Şiir


1980 Sonrası Türk Şiiri


Cumhuriyet Döneminde Halk Şiiri


Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Anlatmaya Bağlı Metinler (Hikâye-Roman)


Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Göstermeye Bağlı Metinler (Tiyatro)


Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Öğretici Metinler


Ayrıca bakınız


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder