Halide Nusret Zorlutuna (1901-1984)

halide nusret zorlutuna

Öğretmen ve yazar kimlikleriyle öne çıkan Halide Nusret Zorlutuna, 1901'de İstanbul'da dünyaya geldi. Babası, Erzurumlu Zorluoğullarından gazeteci Mehmet Selim, daha sonraki adı ile Avnullah Kâzımî Bey'dir. Babası, İttihat ve Terakki Partisi tarafından yıllarca sürgün ve zindan hayatı yaşamak zorunda bırakılır. Bunun sonucu olarak Kerkük'e gider. Halide Nusret Zorlutuna, burada özel hocalardan aldığı derslerle Arapça ve Farsçasını geliştirir.

Bir süre burada yaşayan Halide Nusret Zorlutuna, I. Dünya Savaşı sonrasında İstanbul'a döndü. Burada Erenköy Kız Lisesini bitirdi. Bu esnada babası öldü. Daha sonra İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünde öğrenim gördü. Öğretmenlik mesleğine başladı. İstanbul Kız Lisesi başta olmak üzere Edirne, Urfa, Kars ve Ankara gibi birçok yerde öğretmenlik yaptı. En son Ankara Kız Teknik Öğretmen Okulunda görev yaparken emekliye ayrıldı.

Yazın hayatına mütareke yıllarında şiirle başladı. Kurtuluş Savaşı'nın oluşturduğu etki ve heyecanla Milli Edebiyat akımına katıldı. Şiirlerinin yanında roman, hikâye ve deneme türlerinde eserler kaleme aldı. Babasının ölümü üzerine "Ağlayan Kahkahalar" yazısını yazdı. Halide Nusret Zorlutuna, şiir, öykü ve düzyazılarını, "Çınaraltı", "Milli Mecmua", "Hisar", "Türk Kadını", "Kadınlar Dünyası", "Salon Mecmuası", "Töre", "Defne", "Çağrı" gibi dergilerle; "Vakit", "Kudret", "Haber", "Sabah", "Hürriyet" ve "Yeni İstanbul" gibi gazetelerde yayımladı.

Halide Nusret Zorlutuna, genç yaşından itibaren birçok sosyal kuruluş ve hayır cemiyetinde görev aldı. Türk Kadınlar Birliği, Halkevleri, Türk Ocakları, Yardımsevenler Derneği, Çocuk Esirgeme Kurumu gibi kuruluşlarda uzun yıllar hizmet verdi. Türk Dil Kurumu'nun da kurucu üyeleri arasında yer aldı.

Romancı Emine Işınsu'nun annesi ve Pınar Kür'ün teyzesi, evli ve iki çocuk annesi olan Halide Nusret Zorlutuna, 10 Haziran 1984'te İstanbul'da vefat etti.

 

Edebi Kişiliği

 
  • Milli Edebiyat geleneğine bağlı sanatçılardandır.
  • "Kadın yazarların annesi" olarak bilinir.
  • İlk önce aşk şiirleri kaleme alır. Daha sonra yurt sevgisi, tarih bilinci şiirlerinin temalarını oluşturur.
  • Şiirlerinde hece ölçüsünü kullanır.
  • Serbest tarzda da şiirler kaleme alır.
  • Konuşulan Türkçe eserlerinin dilini oluşturur.
  • Lirik anlatımını romantizmle besler. Hüzün dolu lirik şiirler yazar.
  • Hece ölçüsüyle yazdığı milli ve manevi değerlere bağlı şiirler ve konuşulan Türkçe ile yazılmış romanlar kaleme alır.
  • Roman ve şiirlerinde kadın psikolojisi üzerinde durur.
  • Milli duygularla kaleme aldığı "Git Bahar" adlı şiiri ona büyük saygınlık kazandırır. Ayrıca "Ağla Bahar", "Gel Bahar" ve "Geldi Bahar" şiirlerini de bu vadide yazar.
  • "Benim Küçük Dostlarım" kitabında öğretmenlikle ilgili anılarını bir araya getirir.
  • "Bir Devrin Romanı" kitabında Kerkük'te geçirdiği çocukluk yıllarını anlatır.

 

Eserleri 

Şiir

Geceden Taşan Dertler

Yayla Türküsü

Ellerim Bomboş

Yurdumun Dört Bucağı

Roman

Sisli Geceler

Küller

Aydınlık Kapı

Aşk ve Zafer

Büyükanne

Gülün Babası Kim?

Öykü

Beyaz Selvi

Anı

Benim Küçük Dostlarım


Halide Nusret Zorlutuna'nın Şiirlerinden Örnekler


GİT BAHAR 

Çekil bu gölgeli yolda gezinme,
Bahar bakışların yine pek sarhoş.
Yanılıp gönlüme misafir inme.
Kapısı kilitli, mihrabı bomboş

Mabettir orası, meyhane değil...

Işıklar, kokular, sesler, çiçekler...
Ömrünün her günü bir başka düğün,
Bülbüller koynunda açtı çiçekler
Güller dökülürler göğsüne bütün!..

Gerçekten güzelsin, efsane değil:

Altınlı başında papatya niçin?
Sari saçlarına pembe gül takın
Git bahar...Gönlümde ibadet için,
Diz çöken kızları ürkütme sakin,

Kalbime girme, o kaşane değil!..

Git bahar, git bahar! Uzaklarda gül,
Denize renginden bırak hediye,
Ufuklarda gezin, semaya süzül...
Kalbime sokulma "Peymane!" diye,

Gördüklerin kandil, peymane değil!

Halide Nusret Zorlutuna

 

Ayrıca bakınız



Öz (Saf) Şiir Anlayışını Sürdüren Şiir


Serbest Nazım ve Toplumcu Gerçekçi Şiir


Milli Edebiyat Zevk ve Anlayışını Sürdüren Şiir (Memleketçiler)


Birinci Yeni (Garipçiler)


Garip Dışında Yeniliği Sürdüren Şairler


Maviciler



Hisarcılar


İkinci Yeni Şiiri


1960 Sonrası (İkinci Yeni Sonrası) Toplumcu Şiir


1980 Sonrası Türk Şiiri


Cumhuriyet Döneminde Halk Şiiri


Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Anlatmaya Bağlı Metinler (Hikâye-Roman)


Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Göstermeye Bağlı Metinler (Tiyatro)


Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Öğretici Metinler


Ayrıca bakınız



Hiç yorum yok:

Yorum Gönder