Güngör Dilmen Kalyoncu (1930-2012)

gungor dilmen kalyoncu

Oyun yazarı ve dramaturg olarak ön plana çıkan Güngör Dilmen Kalyoncu, 27 Mayıs 1930'da Tekirdağ'da dünyaya geldi. İstanbul İngiliz Ortaokulunda ilk ve ortaokulu, Çapa Lisesinde de ortaöğrenimi tamamladı. Yükseköğrenimini de İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Klasik Filoloji Bölümünde okudu. 1960'ta mezun oldu.

Gülgör Dilmen Kalyoncu, yazın hayatına "Yücel" dergisinde ilk şiirini yayımlayarak başlar. "Midas'ın Kulakları" oyunu 1959'da Sinema-tiyatro Dergisi'nin açtığı yarışmada birincilik ödülünü alınca tanınmaya başlar. "Midas'ın Kulakları", Gençlik Tiyatrosu ve Ankara Devlet Tiyatrosu'nda sahnelenir.

Güngör Dilmen Kalyoncu, üniversite eğitimini tamamladıktan sonra 1961'de burslu olarak ABD'ye gitti. Yale Tiyatro Okulunda sahne ışığı, dekor ve rejisörlük gibi dallarla ilgilendi. Burada kaleme aldığı "Canlı Maymun Lokantası" oyunu Halkevleri Genel Merkezi'nin Şinasi Efendi Tiyatro Ödülü'ne layık görüldü. Sonrasında Güngör Dilmen Kalyoncu, İsrail ve Yunanistan'da da bir süre tiyatroyla ilgili davetlere katıldı.

Türkiye'ye dönen Güngör Dilmen Kalyoncu, 1964-1966 yılları arasında İstanbul Belediyesi Şehir Tiyatrosu'nun ışıklandırma bölümünde görev yaptı. 1966 yılında İstanbul radyosunda dramaturgluğa başladı. 1967'de "Kurban" oyununu yazdı. Burada Anadolu kadınının dramına dikkat çekti. Yine Midas Üçlemesinin ikinci oyunu olan "Midas'ın Altınları" 1969'da devlet tiyatrosu sahnelerinde gösterime girdi.

Güngör Dilmen Kalyoncu, 1970'te "Anzavur" adlı eseri ile katıldığı Yunus Nadi Senaryo Yarışmasında birincilik ödülünü aldı. Midas üçlemesinin üçüncü oyunu olan "Midas'ın Kördüğümü" oyunu 1975'te devlet tiyatrosunca sahnelendi. 1971'de İngiltere'de Durham Üniversitesinde ders verdi.

1976-1980 yılları arasında İstanbul Belediyesi Şehir Tiyatroları'nda dramaturgluk ve Araştırma-İnceleme Bölüm Başkanlığı görevini yürüttü. Ayrıca sırasıyla Anadolu, Boğaziçi ve İstanbul Üniversitesinde hocalık yaptı. 1984'te Yıldız Kenter'in önerisiyle kaleme aldığı "Ben Anadolu" adlı tek kişilik oyunu İngilizce, Almanca ve İtalyancaya çevrildi. Eser, önemli bir oyun olarak ön plana çıktı.

Güngör Dilmen Kalyoncu, 82 yıllık ömrüne onlarca ödül kazanan birisi olarak hatırlanır. Türkiye İş Bankası Tiyatro Ödülü, TDK Oyun Ödülü, İlhan İskender Ödülü, Halkevleri Genel Merkezi Şinasi Efendi Ödülü, Ulvi Uraz Tiyatro Ödülü, İsmet Kuntay Ödülü bunların başlıcaları olarak bilinir.

Güngör Dilmen Kalyoncu, 8 Temmuz 2012'de İzmir'de vefat etti. Cenazesi Doğançay Mezarlığı'na defnedildi.


Edebi Kişiliği
 
  • Öğrencilik yıllarından tiyatro yazarlığına yönelen ve yurt dışında tiyatro eğitimi gören günümüzün önemli oyun yazarlarındandır.
  • Konularını daha çok tarih ve mitolojiden alan Güngör Dilmen Kalyoncu, oyunlarındaki teknikle dikkatleri çekmeyi başarır.
  • Oyunlarında çağın eleştirisini yapar.
  • Absürt tiyatronun Türk edebiyatındaki öncü kişileri arasında yer alır.
  • Edebiyatımızın en önemli absürt tiyatro örneği sayılan "Canlı Maymun Lokantası"nda Batı'nın gelişmişlik-gelişmemişlik kavramları ile Doğu'nun madde ve duygu kavramlarını karşı karşıya getirip değerlendirir.
  • Oyunlarının konularını tarih ve mitolojiden alır.
  • Oyunlarında sağlam tiyatro tekniği, şiirsel dil ve evrensellik dikkat çeker.
  • "Midas'ın Kulakları", "Midas'ın Altınları", "Midas'ın Kördüğümü" oyunlarıyla bir "Midas Üçlemesi" oluşturur. Midas üçlemesinde mitolojiden yararlanır.
  • "Midas'ın Kulakları" oyunu ile katıldığı yarışmada birincilik unvanını alır.
  • Güngör Dilmen Kalyoncu'nun ayrıca "İttihat ve Terakki" isminde bir sinema filmi ve "Bağdat Hatun" isminde bir de senaryo çalışması da vardır.

 

Eserleri

Oyun

Ben Anadolu

Deli Dumrul

Galile'nin Günahları

Hâkimiyeti Milliye Aş Evi

Midas'ın Altınları

Midas'ın Kulakları

Midas'ın Kör Düğümü

Canlı Maymun Lokantası

Troya İçinde Vurdular Beni

Ayrıca bakınız



Öz (Saf) Şiir Anlayışını Sürdüren Şiir


Serbest Nazım ve Toplumcu Gerçekçi Şiir


Milli Edebiyat Zevk ve Anlayışını Sürdüren Şiir (Memleketçiler)


Birinci Yeni (Garipçiler)


Garip Dışında Yeniliği Sürdüren Şairler


Maviciler


Hisarcılar


İkinci Yeni Şiiri


1960 Sonrası (İkinci Yeni Sonrası) Toplumcu Şiir


1980 Sonrası Türk Şiiri


Cumhuriyet Döneminde Halk Şiiri


Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Anlatmaya Bağlı Metinler (Hikâye-Roman)


Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Göstermeye Bağlı Metinler (Tiyatro)


Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Öğretici Metinler


Ayrıca bakınız


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder