Gülten Akın (1933)

gulten akin

Şair ve öğretmen kimlikleriyle öne çıkan Gülten Akın, 23 Ocak 1933'te Yozgat'ta dünyaya geldi. İlköğrenimini Yozgat'ın Sorgun ilçesinde tamamladı. 1940'lı yıllarda ailesiyle Yozgat'tan Ankara'ya taşındı. Ankara Atatürk Anadolu Lisesinde ortaöğrenimini tamamladı. 1955'te de Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesini bitirdi.

1956'da Yaşar Cankoçak'la evlenen Gülten Akın'ın bu evlilikten beş çocuğu oldu. Eşi kaymakam olduğu için 1958-1972 yılları arasında Anadolu'nun çeşitli ilçelerini görme fırsatı buldu. Van'ın Gevaş, Saray ilçeleriyle Gerze ve Alucra ilçelerinde ve Kahramanmaraş'ta yardımcı avukatlık ve öğretmenlik yaptı.

Gülten Akın, 1972'de Ankara'ya yerleşti. Türk Dil Kurumu Derleme ve Tarama Kolu'nda çalıştı. Kültür Bakanlığı Yayın Danışma Kurulu Üyeliği'nde bulundu. Ayrıca "İnsan Hakları Derneği", "Halkevleri" ve "Dil Derneği" gibi örgütlerde kurucu ve yönetici olarak çalıştı. 1978'de emekliye ayrıldı.

Yazın hayatına şiirle başlayan Gülten Akın ilk şiirini 1951'de "Son Haber" gazetesinde yayımladı. Ardından "Hisar", "Varlık", "Yeditepe", "Mülkiye" ve "Türk Dili" dergilerinde şiirleri yayımlandı. Şiirinde doruk noktası sayılan "Beni Sorarsan"ı da 2013'te yayımladı.

Gülten Akın, 4 Kasım 2015'te Ankara'da hayata veda etti. Cenazesi, Kocatepe Camisi'nden kaldırılarak Karşıyaka Mezarlığı'na defnedildi.

 
Edebi Kişiliği
 
  • İlk şiirlerinde kadın, sevgi, ayrılık, doğa, temalarını; sonraki şiirlerinde toplumsal sorunları işler. Bireysellikten toplumsallığa yönelen bir şiir çizgisi izledi.
  • Doğa, ayrılık, sevgi, kadın sorunları gibi temaları işleyen ilk şiirlerini 1956'da "Rüzgâr Saati"nde topladı.
  • 1980 öncesi yaşanılanlar onun hayatı ve şiirine yansıdı.
  • Şiirlerinde folklorik öğelerden kesitlere rastlanır.
  • Şiirleri coşkulu ve zengin bir insan sevgisiyle yoğruludur. Bunda gezip gördüğü yerlerin büyük etkisi vardır.
  • Şiirlerinde yaşam-halk ilişkisini öne çıkardı.
  • Oyun türünde de eserler kaleme aldı. Oldukça kısa olan oyunlarında kadın, evlilik, düzene yönelik eleştiriler, yalnızlık, yoksulluk, yaşlılık ve yabancılaşma gibi konular üzerinde durdu.
  • Şiirleri pek çok dile çevrildi. Kırktan fazla şiiri de bestelendi. Sezen Aksu'nun bestelediği "Deli Kızın Türküsü" de Gülten Akın'ın şiiridir.
  • Milliyet gazetesinin Fazıl Hüsnü Dağlarca'nın ölümünden sonra yaptığı ankette yaşayan en büyük şair seçildi.
  • "42 Gün" kitabında Mamak Cezaevi'nde süren açlık grevini anlattı.
  • "Şiiri Düzde Kuşatmak" kitabında halk kaynağına inme isteği ile halkta var olan özle halkın yaşamını birlikte yükseltme isteğini dile getirdi.
  • Gülten Akın, yaşamı boyunca birçok ödül aldı. 1955 "Varlık" dergisinin şiir yarışmasında birincilik ödülü; 1964 Türk Dil Kurumu Şiir Ödülü; 1972 TRT Sanat Ödülleri Yarışması'nda Başarı Ödülü; 1976'da Yeditepe Şiir Armağanı'nı; 1991'de Halil Kocagöz Ödülü'nü; 1992'de Sedat Simavi Vakfı Edebiyat Ödülü'nü; 1999 Akdeniz Altın Portakal Şiir Ödülü'nü; 2003'te Dünya Gazetesi Yılın Telif Kitap Ödülü'nü ve 2008 Erdal Öz Edebiyat Ödülü'nü kazandı.

 

Eserleri
 
Şiir

Kestim Kara Saçlarımı

Rüzgâr Saati

Sığda

Kırmızı Karanfil

Ağıtlar ve Türküler

Seyran Destanı

Maraş'ın ve Ökkeş'in Destanı

İlahiler

Sevda Kalıcıdır

Uzak Bir Kıyıda

Sessiz Arka Bahçeler

Sonra İşte Yaşlandım

Ayrıca bakınız



Öz (Saf) Şiir Anlayışını Sürdüren Şiir


Serbest Nazım ve Toplumcu Gerçekçi Şiir


Milli Edebiyat Zevk ve Anlayışını Sürdüren Şiir (Memleketçiler)


Birinci Yeni (Garipçiler)


Garip Dışında Yeniliği Sürdüren Şairler


Maviciler


Hisarcılar


İkinci Yeni Şiiri


1960 Sonrası (İkinci Yeni Sonrası) Toplumcu Şiir


1980 Sonrası Türk Şiiri


Cumhuriyet Döneminde Halk Şiiri


Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Anlatmaya Bağlı Metinler (Hikâye-Roman)


Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Göstermeye Bağlı Metinler (Tiyatro)


Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Öğretici Metinler


Ayrıca bakınız


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder