Eflatun Cem Güney (1896-1981)

eflatun cem guney

Öykü, masal yazarı ve folklorcu kimlikleriyle bilinen Eflatun Cem Güney, 1896'da Malatya Hekimhan'da doğdu. Çok küçük yaşta anne ve babasını kaybetti. İlk ve orta öğrenimini Sivas'ta yaptı. 1918'de Sivas Lisesini bitirdi. Aynı yıl Konya Öksüzler Yurdu'nda Türkçe öğretmenliği yaptı. Yurdun kapatılması nedeniyle öğretmenliğine Eskişehir, Kayseri ve Sivas lisesinde devam etti. Ayrıca Samsun, Afyon ve Kütahya lisesinde öğretmenlik yaptı. 1943'te Haydar Paşa Lisesine tayinle giden Eflatun Cem Güney,  1950'de Topkapı Sarayı Müze Müdürlüğü'ne atandı. Daha sonra İstanbul'da Halk Eğitim teşkilatında çalışmaya başladı. 1961'de bu görevinde iken emekli oldu.

Eflatun Cem Güney, geleneksel halk hikâyelerimizi ve masallarımızı derleyen kişi olarak bilinir. Kendisi de birçok masal kaleme aldı. "Masalcı Baba" olarak tanındı. Anadolu'nun farklı yörelerinde görev yaparken yerel sanat dergilerinin çıkması için çalışmalar yaptı. Kuvay-ı Milliye'nin yayın organı olan "Öğüt" gazetesinde görev yaptığı esnada "İrşat" dergisini çıkardı. İstanbul Milli Eğitim Müdürlüğü yardımcılığı görevi esnasında İstanbul Radyosu'nda "Bir Varmış Bir Yokmuş" isimli programda anlattığı masallarla hafızalara kazındı. "İstiklâl", "İrşâd", "Mîsâk-ı Millî", "Halk Bilgisi" ve "Türk Folkloru" gibi çeşitli dergilerde yazılar yayımladı.

Türk çocuk edebiyatının da önde gelen yazarları arasında yer alır. Birçok masalın günümüz Türkçesiyle yeniden ortadan çıkarılması için büyük çaba gösteren Eflatun Cem Güney, 02 Ocak 1981'de İstanbul'da hayata veda etti.

 
Edebi Kişiliği
 
  • Folklor araştırmalarıyla öne çıkan Eflatun Cem Güney, halk şairleri üzerinde incelemelerde bulunur. Halk Edebiyatı ve folkloru alanında hem teorisyen hem de uygulamacı olarak önemli çalışmalar yapar.
  • Halk hikâyeleri, masal ve efsanelerini yapılarını bozmadan yeni bir üslupla ve onlara modern sanat niteliği özelliği kazandırarak yeniden yazar. "Kerem ile Aslı", "Tahir ile Zühre" gibi halk hikâyelerinin bizlere ulaşmasını sağlar.
  • Türk edebiyatında daha çok "masal yazarı", "Masalcı Baba" unvanlarıyla bilinir.
  • "Bir Varmış Bir Yokmuş" radyo programıyla dikkatleri çekmeyi başarır.
  • Eserlerinde İstanbul Türkçesini kullanır.
  • 50 yaşından sonra folklor çalışmalarına hız verir. Halk şairlerimiz üzerinde incelemelerini genişletir.
  • Danimarka'da bulunan Andersen Kurumu, 1956'da "Açıl Sofram Açıl" eserleriyle yazara Dünya Çocuk Edebiyatı Onur Belgesi verir. "Dede Korkut" adlı kitabıyla bu ödülü 1960'da tekrar kazanır.

 

Eserleri

Masal-İnceleme

Bir Varmış Bir Yokmuş

Dertli Kaval

Evvel Zaman İçinde

Dede Korkut Masalları

Az Gittim Uz Gittim

Açıl Sofram Açıl

Gökten Üç Elma Düştü 

Ayrıca bakınız



Öz (Saf) Şiir Anlayışını Sürdüren Şiir


Serbest Nazım ve Toplumcu Gerçekçi Şiir


Milli Edebiyat Zevk ve Anlayışını Sürdüren Şiir (Memleketçiler)


Birinci Yeni (Garipçiler)


Garip Dışında Yeniliği Sürdüren Şairler


Maviciler


Hisarcılar


İkinci Yeni Şiiri


1960 Sonrası (İkinci Yeni Sonrası) Toplumcu Şiir


1980 Sonrası Türk Şiiri


Cumhuriyet Döneminde Halk Şiiri


Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Anlatmaya Bağlı Metinler (Hikâye-Roman)


Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Göstermeye Bağlı Metinler (Tiyatro)


Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Öğretici Metinler


Ayrıca bakınız


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder