Cemal Süreya (1931-1990)

cemal sureya

Asıl adı "Cemalettin Seber" olan Cemal Süreya, 1931'de Erzincan'da dünyaya geldi. Çocukluk hayatının ilk yılları Erzincan'da geçti. 1938'de çıkan Dersim isyanında ailesi Bilecik'e sürgün edilince ailesiyle Bilecik'e gider.

İlkokula İstanbul Beyoğlu'nda başlayan Cemal Süreya ailesinin Bilecik'e taşınmasıyla ilkokulu burada sürdürür. Daha sonra parasız yatılılık sınavını kazanarak İstanbul Haydarpaşa Lisesine girer. Yükseköğrenimini Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Maliye ve İktisat bölümünde okur.

Cemal Süreya, öğrenimini tamamladıktan sonra Maliye Bakanlığı'nda göreve başlar.  Müfettişlik ve müfettiş yardımcılığı görevlerinde bulunur. Kültür Bakanlığı danışma kurulu üyeliği ve 25 yıla yakın Türk Dil Kurumu üyeliği görevini sürdürür. Ayrıca farklı yayınevlerinde danışmanlık, redaktörlük ve çevirmenlik yapar.

Yazın hayatına şiirle başlayan Cemal Süreya, ilk şiiri olan "Şarkı Beyaz"ı "Mülkiye" dergisinde yayımlar. Sonra "Papirüs" dergisini çıkarır. "Yeditepe", "Pazar Postası", "Oluşum", "Türkiye Yazarı", "Yeni Ulus", "Aydınlık", "Saçak", "Yazko Somut", "Politika" gibi yayın organlarında şiir ve yazılarını yayımlar. 

Cemal Süreya, 9 Ocak 1990'da İstanbul'da hayata veda etti. Ölümünden sonra adına bir şiir ödülü düzenlendi.

 
Edebi Kişiliği
 
  • İkinci Yeni grubunun en önemli şairlerindendir.
  • Geleneğe karşı çıkmakla birlikte şiirlerinde geleneğe en fazla yer veren şairlerden biridir.
  • Şiirde anlamsızlığı savunan görüşlere karşı çıkar. Bu anlamda İkinci Yeni'lerden ayrılır.
  • Kendine özgü söyleyiş biçimi ve ilginç buluşlarıyla duyarlı, yoğun, çarpıcı imgeleriyle İkinci Yeni şiirine çok güzel örnekler kazandırır.
  • Üslubundaki "mizah" ve "ironi" eserlerine ayrı bir hava katar.
  • "Üvercinka" şiiri ona büyük ün kazandırır. Bu isimle şiirini adeta özetler. 
  • Şiirlerinde kelimeleri zorlayan bir şair olarak ön plana çıkar.
  • Şiirlerinde öyküden kaçınmaya çalışan Cemal Süreya, çarpıcı ve yoğun imgeli edebi sanatlara başvurur. Özellikle şaşırtıcı istiareler kullanır.
  • Eserlerinde "Adil Fırat", "Birsen Sağanak", "Genco Gümrah", "Ali Hakir" gibi birçok takma ad kullanır.
  • "Papirüs" dergisini aralıklarla çıkarır. (Tomris Uyar'la birlikte)
  • "Bu dil benim yorganımdır." ve Türkçeden bir kıl kopar; içinde güneşler, dünyalar, ırmaklar vardır." diyerek Türkçe sevdasını ortaya koyar.
  • Sanat alanındaki eleştiri ve denemeleriyle de tanınır.
  • Cemal Süreya, 1966'da "Göçebe" adlı şiiriyle Türk Dil Kurumu Şiir Ödülü'nü, "Sıcak Nal" ve "Güz Bitiği" eserleriyle de 1988 Behçet Necatigil Şiir Ödülü'nü kazanır.

 

Eserleri

Şiir

Üvercinka

Göçebe

Beni Öp Sonra Doğur Beni

Güz Bittiği

Sıcak Nal

Sevda Sözleri

Deneme

Şapkam Dolu Çiçekle

Günübirlik

Antoloji

Mülkiyeli Şairler

100 Aşk Şiiri

Günlük

999 Gün/Üstü Kalsın

Ayrıca bakınız



Öz (Saf) Şiir Anlayışını Sürdüren Şiir


Serbest Nazım ve Toplumcu Gerçekçi Şiir


Milli Edebiyat Zevk ve Anlayışını Sürdüren Şiir (Memleketçiler)


Birinci Yeni (Garipçiler)


Garip Dışında Yeniliği Sürdüren Şairler


Maviciler


Hisarcılar


İkinci Yeni Şiiri


1960 Sonrası (İkinci Yeni Sonrası) Toplumcu Şiir


1980 Sonrası Türk Şiiri


Cumhuriyet Döneminde Halk Şiiri


Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Anlatmaya Bağlı Metinler (Hikâye-Roman)


Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Göstermeye Bağlı Metinler (Tiyatro)


Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Öğretici Metinler


Ayrıca bakınız


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder