Babür Şah, Fergana'da dünyaya geldi. Timur'un torunlarından
Ömer Mirza'nın oğludur. Anne tarafındaki soyu ise Cengiz Han'a dayanır. Babür
Şah, uzun mücadeleler sonunda Kuzey Hindistan'da bir Türk devleti kurmayı
başarır ve parlak bir dönem geçirir.
Babür Şah, Kabil, Semerkant ve Buhara'yı zapt eder. 1508'de Hindistan'a sefer yapar ve bu seferde pek çok ganimet kazanır. Yani toplamda Hindistan'a altı sefer düzenler. 16. yüzyıl Çağatay edebiyatının önde gelen şahsiyetlerinden biri olan Babür Şah, şairlerin, sanatkârların ve âlimlerin koruyucusu olur.
Babür Şah, iyi bir at binicisi ve avcı olarak da bilinir. Günlerce devam eden yemek sohbetleri ve içki âlemlerinden vazgeçmez. Bunlardan vazgeçmek istemesine karşın bir türlü başarılı olmaz.
Şark çıbanı, kan tükürme hastalıkları ve ilerlemiş yaşından Babür Şah, 1530'da Agra'da hayatını kaybetti. Mezarı kendisinin kurduğu Babür bahçelerindedir.
Edebi Kişiliği
- Çağatay edebiyatının Ali Şir Nevai'den sonraki en büyük ismidir.
- Okumaya karşı büyük ilgi duyan Babür, kütüphanelere sık sık uğrayan bir anlayışa sahiptir.
- Hayatının birçok anını şiirle dile getirmiştir. Şiirlerinde Nevai'nin etkisi görülür. Savaş aralarında bile yollarda şiir yazmak için durur. Gözlemlerini yazıya döker.
- Şiirlerini canlı, ince ve neşeli bir ruh hali ile yazmış aşkı da güzel bir eda ile dile getirmiştir.
- Bütün şiirlerini öz Türkçe ile kaleme almıştır.
- Babür Şah, İran edebiyatına vakıf biridir.
- Güzel sanatlara olan düşkünlüğüyle bilinir.
- Türkçenin farklı coğrafyalarda konuşulmasına katkıda bulunur.
- Babür Şah'a asıl ün kazandıran eser Babürname ismindeki eseridir.
- Divan'ında Türkçe ve Farsça şiirler yer alır. Divanındaki şiirler genel olarak aşk, tabiat, güzellik, tasavvuf ve ahlak konularında yazılmıştır.
Eserleri
Babürname: Çağatay edebiyatında anı ve gezi türünde yazılmış ünlü bir eserdir. Türk edebiyatının nesir türündeki başyapıtlarından biridir. Babür Şah, eserde çocukluğundan başlayarak son zamanlarına kadar hayatında geçen önemli safha ve olayları, gezip gördüğü yerleri, tanıştığı insanları, kültür ve coğrafyaları anlatmıştır. Eser, Bütün Türk dünyasında anı türünde yazılmış ilk eser kabul edilir. Eserin Türkçe çevirisi Reşit Rahmeti Arat tarafından yapılmıştır.
Divan: Türkçe ve Farsça olmak üzere iki divanı vardır. Divan'ın beş nüshası bulunmaktadır.
Aruz Risalesi: Türklere has bazı nazım şekilleri hakkında bilgi verir. Aruzu anlatan eserde beş yüzden fazla aruz veznine yer verilmiştir.
Mübeyyen: Mesnevi tarzında kaleme alınmış bir eserdir.
Hanefi mezhebi ile ilgili bazı meselelerin izah edildiği eser, 243 beyitten
oluşur.
Ayrıca bakınız
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder