Hatayi,
Türk soyundan olup 1487'de İran Erdebil'de dünyaya gelir. 16. yüzyılda yaşamış
Safevi hükümdarı Şah İsmail'dir. Hatayi, Şah İsmail'in şiirdeki
mahlasıdır. Hatayi, (Şah İsmail) Şiilik mezhebinin kurucusu olarak da
bilinir.Şair
kimliğiyle ön plana çıkan Hatayi, döneminde mevcut şiir türlerinin tümüyle
eserler kaleme almıştır. Halk dili ve milli nazım şekilleriyle söylemiş olduğu
şiirleri özellikle Alevi Türkmenlerce çok rağbet görmüş yüzyıllarca
okunmuştur.
Hem
aruz hem de heceyle şiirler yazmış özellikle heceyle yazdığı şiirler
Anadolu'daki tasavvuf edebiyatını büyük ölçüde etkilemiştir. Bu şiirlerinde
Yunus Emre'nin etkisi görülür. Eserlerinde Nesimi'nin de yer yer etkilerine
rastlanır. Eserlerinin dili Azeri Türkçesidir. Hatayi'nin Azeri şivesiyle
yazdığı "nefes" ve "deme"leri Anadolu'da oldukça rağbet
görür. Şiirlerinde propaganda üslubu ön plana çıkar.
Hatayî Divanı: Şah İsmail'in en önemli eseridir. Hatayi bu eserde, Şiilik hakkındaki görüşlerini oldukça özlü ve etkileyici bir şekilde dile getirir. Farklı nazım şekillerinin yer aldığı divanında propaganda dili ağır basmaktadır.
Dehname: Hatayi'nin mesnevi tarzında kaleme aldığı eseridir. Eser, aruz vezniyle kaleme alınmıştır.
Nasihatname: Hatayi'nin dini görüşlerini yansıtır. Eser, nasihat ağırlıklı olup mesnevi nazım şekliyle yazılmıştır.
Ayrıca bakınız
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder