Bertolt Brecht tarafından 20. yüzyılda tiyatro dünyasına kazandırılan siyasi amaçlı tiyatro biçimine epik tiyatro denir. Kendisi de bir Marksist olan Bertolt Brecht, epik tiyatroyla emekçi (işçi) sınıfının ezilmişliğini dile getirir. Oyunlarıyla sınıfsal ayırımı eleştirir.
Epik
Tiyatro, kurucusu Bertholt Brecht'in etkisiyle ilk başta Almanya'da gelişim
gösterir. Oradan diğer ülkelere yayılır.
- İsmindeki "epik" kelimesiyle bir ilgisi
olmayan tiyatro türüdür. Yani kahramanlık konuları işlenen tiyatro türü
değildir.
- Epik tiyatroda toplumsal bir amaç güdülür.
Toplumda aksayan taraflar eleştirilir.
- Epik tiyatronun özünde "Sosyalizm"
düşüncesi yatar.
- Sahne, bir ideolojinin propaganda aracı olarak
kullanılır.
- Epik tiyatro, izleyici kitlesinin duygularına
değil aklına hitap eder.
- Epik tiyatro, sıradan halkın sorunlarını konu
edinen bir anlayış üzerine kuruludur.
- Epik tiyatro, eleştiri ağırlıklıdır. Klasik
tiyatronun dekor ve sahne anlayışına karşıdır.
- Kahramanlar her kesimden seçilmişlerdir. Asıl
kahramanları ise emekçi sınıfı (işçiler) temsil eder.
- İzleyici kitlesini emekçi, işçi sınıfının
oluşturduğu tiyatrodur.
- Epik tiyatro seyircisi sadece bir gözlemcidir.
- Oyunun izleyici kesimini büyülemesine, temsil
esnasında izleyicinin oyuna kendini kaptırmasına karşıdır. İzleyiciye
bunun bir gerçek olmadığı bir oyun olduğu anımsatılır.
- Oyunlar kurmaca metinler olduklarından olaylar
arasında sebep-sonuç ilişkisi aranmaz. Epik tiyatroda abartma ve mizah
öğelerinden çokça yararlanılır.
- Oyun sırasında oyunun akışı kesilerek açıklamalar
yapılır. Bazen seyircinin de oyuna katılımı sağlanır.
- Epik tiyatroda olaylar, durumlar parça parça
sunulur. Aralarda ise türkü ve şarkılar söylenir.
- Epik tiyatroda oyunlar farklı zaman dilimlerinde
başka kişilerin yaşadığı olaylarmış gibi anlatılır.
- Kısacası epik tiyatro; Marksizm siyasal görüşünün
tiyatro sahnesinde yer edinmesidir. Bir devrimin gerekliliği çoğu kez
oyunlar vasıtasıyla dolaylı olarak işlenir.
Epik Tiyatro'yu ilk olarak Alman yazar Berthold Brecht uygulamıştır.
Türk
edebiyatında ilk örnek edebiyatımızda epik tiyatronun kurucusu da sayılan
Haldun Taner'in "Keşanlı Ali Destanı" eseridir. Mahallelinin
mülklerini zorla ellerinden almaya çalışan zengin kişiler ile emekçi kesimin
mücadelesi bu eserde konu edinilir. "Keşanlı Ali" bunlarla mücadele
eden fakir bir işçidir. Keşanlı Ali, varlıklı kesimle olan mücadelesini emekçi
kesimi de yanına alarak zaferle neticelendirir.
Ayrıca bakınız
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder