Dudak Ünsüzleri Benzeşmesi (n-b çatışması)

Türkçede "n" ünsüzü ile biten bir heceden sonra "b" ile başlayan bir hece gelmez. Bu durumlarda dudak ünsüzlerinden "b" sesi kendisinden önceki "n" sesini "m" sesine dönüştürür. "b, m, p" sesleri dudak ünsüzüdür. Bu seslerin oluşum yerleri aynıdır. Bu ses olayındaki mantık da esasen buradan kaynaklanmaktadır. Dudak ünsüzleri benzeşmesi (n-b çatışması) Farsça kelimeler başta olmak üzere daha çok yabancı kelimelerde görülür.

 
İpucu: "b, m" seslerinin oluşumunda mutlaka dudaklarımız birleşir. Yani dudaklarımızı birbirine değdirmeden bu sesler asla oluşmaz. "n" sesi damak ünsüzü olduğundan böyle bir oluşum söz konusu değildir. "n" sesinde dudaklarımız birleşmez. Lütfen bunu uygulayarak deneyiniz.
 
Örnek

Yanlış             Doğru
 
Sünbül            sümbül
 
Tenbel            tembel
 
Penbe             pembe
 
Tanbur            tambur
 
Muşanba         muşamba
 
Anbar              ambar
 
Cınbız              cımbız
 
Saklanbaç       saklamb
 
Anber              amber
 
Dolanbaç         dolamb
 
Konposto         komposto
 
Kanbur             kambur
 
Kanber             kamber
 
Münbit             mümbit
 
Çenber             çember
 
Çarşanba         çarşamba
 
Perşenbe         perşembe
 
 
Uyarı 1: Özel isimlerde dudak ünsüzleri benzeşmesi kuralı aranmaz.
 
Örnek
 
İstanbul

Safranbolu

Zeytinburnu 

Binboğa
 
Uyarı 2: Birleşik sözcüklerde dudak ünsüzleri benzeşmesi (n-b çatışması) kuralı aranmaz.
 
Örnek
 
Onbaşı
 
Binbaşı
 
Günbatımı
 
Tonbalığı
 
Sonbahar 

Ayrıca bakınız

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder