Bir yapıt veya sanatçı hakkında öznel ve
nesnel görüş bildirmeye değerlendirme denir. Değerlendirme içeren
cümlelerde sanatçının ve yapıtın iyi veya kötü
yönleri ortaya konulmaya çalışılır Değerlendirme
cümleleri genellikle kişisel görüş içeren öznel cümlelerden oluşur. Genel
yargılar değerlendirme sayılmaz.
Değerlendirme Cümleleri ile İlgili Açıklamalı Örnek Cümleler
Örnek 1
Değerlendirme Cümleleri ile İlgili Açıklamalı Örnek Cümleler
Örnek 1
Yazarın son eserindeki sade, akıcı anlatımı eserine farklı bir hava katmıştır.
Yukarıdaki cümlede bir sanatçı ve eseri hakkında öznel bir değerlendirme söz konusudur. Cümlede yapıtın olumlu yanı ön plana çıkarılmıştır. Cümle, genel bir yargı içermediğinden cümleyi değerlendirme cümleleri içerisinde değerlendirmeliyiz.
Örnek 2
Yazarın ilk romanındaki pürüzlü anlatımı bu romanla yerini herkesi büyüleyen akıcı bir anlatıma bırakmıştır.
Bir yapıt veya sanatçı hakkında öznel ve nesnel görüş bildirmeye değerlendirme denir. Değerlendirme içeren cümlelerde sanatçının ve yapıtın iyi veya kötü yönleri ortaya konulmaya çalışılır. Bu cümlede de şair ve şairin eseri ile ilgili olumlu bir değerlendirme söz konusudur. Dolayısıyla cümle değerlendirme cümleleri arasında yer alır.
Örnek 3
Abasıyanık'ın bu hikâye kitabındaki gereksiz betimlemeleri eserindeki akıcılığa gölge düşürmüştür.
Değerlendirme cümleleri genellikle kişisel görüş içeren öznel cümlelerden oluşur. Genel yargılar değerlendirme sayılmaz. Cümlede Sait Faik Abasıyanık'ın bir hikâyesi hakkında olumsuz bir yargı söz konusudur. Dolayısıyla cümle bir değerlendirme cümlesidir.
Örnek 4
Eserinde kapalı ve soyut bir dil kullanması eserini anlaşılmaz kılmıştır.
Cümlede bir sanatçı ve eseri hakkında dil ve anlatımla ilgili olumsuz bir yargı söz konusudur. Cümle, öznellik içermektedir. Cümle, değerlendirme cümleleri içerisinde yer alır.
Örnek 5
Eserdeki süslü ve ağdalı dil eserde verilmek istenen mesajı perdelemiştir.
Bir sanatçı ve sanatçının eserinin dil ve anlatımı hakkında olumsuz bir yargı söz konusudur. Cümle, genel değil de özel bir yargı içermektedir. Dolayısıyla cümleyi değerlendirme cümleleri içerisinde değerlendirmeliyiz.
Not: Genel yargılar, değerlendirme sayılmaz. Değerlendirmenin belli bir yapıt veya sanatçıyla ilgili olması gerekir.
Açıklamalı Örnek Cümleler
Örnek 1
Sanatçılar, eserlerinde açık bir dil kullanmalılar.
Cümlede bir sanatçı değil bütün sanatçılar; bir eser değil bütün eserler hakkında bir görüş söz konusudur. Dolayısıyla cümle bir değerlendirme cümlesi değildir.
Örnek 2
Roman, içeriğiyle toplumun önünden gitmelidir.
Bir yazarın romanından değil de genel roman türünden bahsettiği için cümle değerlendirme cümleleri içerisinde yer almaz.
Örnek 3
Macera konusu Türk romanında çok fazla yer almaz.
Türk romanlarının birinden değil de genelinden bahsedildiği için cümle değerlendirme cümlesi değildir.
Örnek 4
Şiir; düşünceden ziyade duyguya seslenir.
Cümlede şiirin genel bir işlevinden bahsedilmiştir. Özele bir indirgenme söz konusu olmadığı için cümle değerlendirme cümleleri içerisinde değerlendirilemez.
Örnek 5
Fabl türünde öğüt verme amaçlandığından fablda kişileştirmeye çok fazla başvurulur.
Cümlede "fabl" türü ile ilgili genel bir yargı söz konusudur. Belli bir sanatçı ve eserden bahsetme söz konusu olmadığından cümle değerlendirme cümleleri içerisinde değerlendirilemez.
Not: Bir yapıtla ilgili bilgi veren sözler değerlendirme cümlesi olarak kabul edilmez.
Örnek 1
Karabibik'te olay Antalya'nın Kaş ilçesine bağlı Beymelik köyünde geçer.
Cümlede bir değerlendirme değil de bilgi verme söz konusudur. Cümle, olumlu veya olumsuz bir yargı içermemektedir. Öyleyse cümle bir değerlendirme cümlesi değildir.
Örnek 2
Türk edebiyatının ilk yazılı tiyatro eseri Şair Evlenmesi'dir.
Değerlendirme cümleleri genellikle kişisel görüş içeren öznel cümlelerden oluşur. Bu cümlede kişisel bir görüş söz konusu değildir. Cümlede bilgi vermek amaçlanmıştır. Dolayısıyla cümle değerlendirme cümleleri arasında yer almaz.
Örnek 3
Oliver Twist, Londra yakınlarındaki yoksul bir evde dünyaya gelir.
Cümlede bir yapıtla ilgili genel bir bilgi söz konusu olduğu için cümle bir değerlendirme cümlesi değildir.
Örnek 4
Cemile, Cengiz Aytmatov tarafından Dünya edebiyatına kazandırılmıştır.
Bir yapıt veya sanatçı hakkında öznel ve nesnel görüş bildirmeye değerlendirme denir. Değerlendirme içeren cümlelerde sanatçının ve yapıtın iyi veya kötü yönleri ortaya konulmaya çalışılır. Yukarıdaki cümle, bu özelliklere sahip bir cümle değildir. Genel anlamda cümlede bilgi verme amaçlanmıştır. Cümle, bu nedenle değerlendirme cümleleri içerisinde yer almaz.
Örnek 5
Türk edebiyatında Kurtuluş Savaşı'nı anlatan ilk roman Ateşten Gömlek'tir.
Cümlede, olumlu veya olumsuz anlamda bir görüş söz konusu değildir. Genel anlamda bilgi verme amaçlanmıştır. Dolayısıyla cümle değerlendirme cümleleri içerisinde yer almaz.
Değerlendirme Cümlelerine Örnekler
Leyla ve Mecnun mesnevisini klasik yapan Fuzuli'nin şaşaalı üslubudur.
Kahramanlarının daha çok aydın tabakadan seçildiği bu eseri bir özgünlük içermiyor.
Konuşma diline eserinde yer vermiş olması esere farklı bir hava katmıştır.
Sözcük ve söz öbeklerini cümlelere ustalıkla yerleştirmesi eserine çok şey kazandırmıştır.
Tekdüze anlatımdan vazgeçmediği için eserinde sade dil kullanması eseri çekici kılmamıştır.
Eserinde uzun cümle kurması, kelimelere takla attırmaya çalışması eserin içeriğini gölgelemiştir.
Olayları anlatırken yabancı sözcüklere yer vermeyişi yazarın okuyucudan olumlu not almasını sağlamıştır.
Ayrıca bakınız
Harika bir anlatım.Teşekkürler :)
YanıtlaSilRica ederim. Kolay gelsin.
Sil